chính bản thân anh và thế giới ấy đã đến ngày kết thúc. Thế giới ấy là bầu
trời, là mặt đất, là núi non, là con sói cái Acbara, là người mẹ sáng tạo vĩ
đại của mọi vật hiện hữu, là Ernadar đã nằm lại vĩnh viễn giữa các tảng
băng trên đèo Ala-Mônguy, là bé Kengies – đứa con nối dõi cuối cùng của
anh và bị chính tay anh bắn chết, là Badarbai – kẻ bị phủ nhận và bị giết
chết trong bản thân gã, là tất cả những gì anh nhìn thấy và những gì anh trải
qua trong đời anh… Tất cả những thứ đó là vũ trụ của anh, sống trong con
người anh và vì anh, nhưng nếu không có những thứ ấy thì đó sẽ là một thế
giới khác. Còn thế giới của anh, một thế giới không lặp lại và không thể
phục hồi lại, đã mất đi và sẽ không bao giờ tái hiện lại trong bất cứ ai và bất
cứ thứ gì. Đấy chính là tai hoạ lớn lao của anh, đấy chính là sự tận thế của
anh…
Trên con đường vắng vẻ giữa đồng ruộng, Bôxton bỗng quay phắt lại ôm
níu lấy cổ con ngựa và oà lên nức nở đầy tuyệt vọng.
– Ôi, Đônkuliuc, chỉ riêng mi là không hiểu được ta đã gây chuyện gì! –
anh than vãn, cả người anh run rẩy vì nức nở. – Ta biết làm thế nào bây giờ?
Ta đã tự tay giết con ta và chưa kịp chôn cất thì đã bỏ đi và để mặc người
phụ nữ yêu dấu của ta ở lại một mình.
Sau đó anh cuộn dây cương lên cổ con Đônkuliuc, buộc chặt bàn đạp
vào mỏ yên để bàn đạp không đập vào hai bên sườn ngựa.
– Mi đi đi, đi về nhà đi, mi muốn đi đâu thì đi! – anh từ biệt con
Đônkuliuc. – Chúng ta sẽ không bao giờ gặp nhau nữa!
Anh vỗ vào mông ngựa, đẩy nó đi, và con ngựa ngạc nhiên thấy mình
được tự do, bước về phía trại cừu.
Còn Bôxton tiếp tục đi theo con đường của anh…
Trong lúc ấy, bờ dốc xanh thẳm của hồ Ixức-Cun mỗi lúc một gần, và
anh muốn hoà tan vào đó, muốn biến mất. Anh vừa muốn sống lại vừa
