núi lên lưng ta, và rằng nếu không có người yêu thì chẳng có gì làm ta vui
sướng hết: Sắc màu, ánh sáng, ngày mai… tất cả đều không làm ta vui
sướng.
“Biết bao nhiêu chuyện được hát lên trong các bài hát… không sao kể
hết được…
“Vào đêm đó, không có nhóm người nào thân thuộc và gần gũi nhau hơn
bảy người Grudia đang hát đầy bi thiết và hào hứng trong giờ phút chia ly
này. Không khí ca hát làm họ xích lại gần nhau hơn nữa. Tổ tiên ta đã biết
thể nghiệm và nghĩ sẵn cho hậu thế biết bao nhiêu lời ca tâm tình chứa đầy
sự hài hoà không bao giờ chết. Hệt như căn cứ vào cánh bay có thể xác định
được loại chim gì, căn cứ theo bài hát của người Grudia có thể xác định
được người Grudia ở cách xa mười dặm và nói được rằng anh ta là ai, anh
ta ở đâu, chuyện gì xảy ra với anh ta, tâm trạng anh ta như thế nào… anh ta
đang dự đám cưới vui tươi hay đang sầu não đau khổ…
“Trăng đã lên khá cao trên đầu núi và ánh trăng dịu dàng tràn ngập khắp
mặt đất. Khu rừng êm ái lắc lư những ngọn cây đen thẫm mỗi khi gió thổi.
Con sông âm thầm rì rầm và lấp lánh ánh bạc ẩm ướt trên các tảng đá.
Những con chim đêm lặng lẽ bay như những cái bóng trên đầu nhóm người
đang hát bên đống lửa. Ngay cả lũ ngựa đã thắng sẵn yên cương và đang
kiên nhẫn chờ chủ cũng vẫy vẫy đôi tai thính nhạy và trong mắt chúng cũng
thấy những chấm lửa nhảy nhót… Chúng đã được chuẩn bị sẵn sàng để đi
đến các nước xa lạ, và giờ phút đó đang lại gần…
“Nhưng các bài hát dường như không bao giờ dứt. Chắc hẳn Guram đã
quyết định để hát cho thỏa nguyện: Các bạn hãy hát đi, hãy uống rượu đi,
chúng ta sẽ không bao giờ cùng nhau xếp thành vòng tròn như thế này nữa,
và tai chúng ta sẽ không bao giờ được thưởng thức những giai điệu Grudia
nữa… Họ hát lúc thì riêng biệt, lúc thì hòa giọng, lúc thì tự làm nền cho
những điệu nhảy say sưa và dữ dội như trước lúc chết.
