Những Ngày Cuối Cùng Của Đội Cấn
V
ề núi Phao, Đội Cấn chỉ còn có mười hai thuộc hạ trung thành, trong số
đó có Đội Giá và Trần Lập Thành. Lúc đầu, họ phải ẩn náu trong rừng để
tránh khỏi những con mắt dò xét của thám tử. Nhưng dần dần, nhờ ở tài
tuyên truyền của Lập Thành, bọn Đội Cấn đã thu thập được vài trăm tân
binh.
Ngoài ra lại có một ít làng chịu tiếp tế lương thực cho nghĩa quân, và sẵn
sàng nổi lên đánh quân Pháp, nếu Đội Cấn khởi sự.
Rút kinh nghiệtn ở những trận đánh nhau vừa qua, Thành thay đổi
phương pháp chiến đấu. Thành tổ chức từng toán quân nhỏ hai chục người
với năm tay súng còn thì toàn dao găm và thiết lĩnh. Đứng đầu mỗi toán là
một viên cai. Ba toán họp lại thành một đội dưới quyền điều khiển của một
viên đội hay quản. Tất cả đều theo mệnh lệnh của Cấn vừa được suy tôn
làm Tổng tư lệnh. Còn Thành tự xưng là Tham mưu Trưởng, và Đội Giá
trông nom riêng một cơ binh chuyên về việc vỡ đất làm nương. Muốn có
sẵn tiền, Thành cho đi tìm một bọn thợ vẽ khéo làm giấy bạc giả loại một
đồng, và năm đồng mang về Hà Nội tiêu thụ. Ngoài ra Thành lại liên lạc
với dân. Ngải ở Đông Triều để đổi chác thực phẩm. Công việc này Thành
giao cho cô Hai Trà một nhân viên rất đắc lực của đảng. Cô Trà quê ở
Dương Mông (thuộc huyện Tiên Du) vốn là con gái một viên Chánh tổng.
Lúc Đội Cấn hoạt động ở Thái Nguyên, thì cô Trà đang buôn vải ở vùng
Đình Bảng, Chợ Giầu. Ngày nào cũng vậy, mới tờ mờ sáng cô đã theo bạn
hàng đi chợ bán vải, vai đeo một cái tay nải màu nâu non. Tuy là gái quê,
cô Trà cũng võ vẽ chữ quốc ngữ, tính toán thông thạo lại thêm khuôn mặt
xinh tươi, ăn nói dịu dàng nên ai cũng yêu mến. Trong vùng, nhiều thanh
niên biết tiếng cô đem trầu cau đến hỏi, nhưng cô đều từ chối ngay đến cả
những con nhà quyền quý cũng rắp gianh bắn sẻ, nào cậu cả con quan
