mỉa mai của hóa công: nó ngắn đến nỗi người ta có thể tưởng bề ngang lớn
hơn bề dài, thế mà hai má nó lại hóp vào mới thật là tai hại, nếu má nó
phinh phính thì mặt thị lại còn được hao hao như mặt lợn, là thứ mặt vốn
nhiều hơn người ta tưởng, trên cổ người. Cái mũi thì vừa ngắn, vừa to, vừa
đỏ, vừa sần sùi như vỏ cam sành, bành bạnh muốn chen lẫn nhau với những
cái môi cũng cố to cho không thua cái mũi: có lẽ vì cố quá cho nên chúng
nứt nở như rạn ra. Ðã thế thị lại ăn trầu thuốc, hai môi dày được bồi cho
dày thêm một lần, cũng may quết trầu sánh lại, che được cái màu thịt trâu
xám ngoách. Ðã thế những cái răng rất to lại chìa ra: ý hẳn chúng nghĩ sự
cân đối chữa được một vài phần cho sự xấu. Ðã thế thị lại dở hơi, đó là một
ân huệ đặc biệt của Thượng đế chí công: nếu sáng suốt thì người đàn bà ấy
sẽ khổ sở ngay từ khi mua cái gương thứ nhứt. Và thị lại nghèo nếu trái lại,
ít nhất đã có một đàn ông khổ sở. Và thị lại là dòng giống của một nhà có
mả hủi: cái này khiến không một chàng trai nào phải phân vân. Người ta
tránh thị như tránh con vật nào rất tởm. Ngoài ba mươi tuổi, thị vẫn chưa có
chồng. Ở cái làng Vũ Ðại này người ta kết bạn từ khi lên tám, và có khi có
con từ lúc mười lăm; không ai đợi đến năm hai mươi đẻ đứa con thứ nhất.
Cứ nhìn tình hình ấy thì ta nói quách: thị Nở không có chồng. Mà thị cũng
không còn ai thân thích, trừ một người cô đã có thể gọi được là già, và đã
không chồng như thị. Số giời định thế, để không ai phải trơ trọi trên đời
này. Người cô làm thuê cho người đàn bà buôn chuối và trầu không xếp tàu
đi Hải Phòng, có khi đi tận Hòn Gai, Cẩm Phả. Còn thị sống bằng những
nghề lặt vặt ở làng. Hai cô cháu ở trong một cái nhà tre cách vườn của Chí
Phèo bởi một con đê; hắn ở ngoài bãi, hai người ở trong xóm. Có lẽ chính
vì thế mà thị Nở không sợ cái thằng mà cả làng sợ hắn. Gần gũi lâu cũng
sinh quen, mà quen thì ít khi còn sợ. Những người trông coi vườn bách thú
thường bảo răng hổ báo hiền y như mèo. Vả lại có lý nào để thị sợ hắn đâu?
Người ta không ai sợ kẻ khác phạm đến cái xấu, cái nghèo, cái ngẩn ngơ
của mình, mà thị lại chỉ có ba cái ấy... Một phần nữa cũng bởi Chí Phèo ít
khi ở nhà, mà hắn ở nhà lại hiền lành, ai có thể ác trong khi ngủ? Hắn chỉ
về nhà để ngủ.