Hắn nhìn giữa hai lọ nước và tựa lưng vào gốc chuối, một người đàn
bà ngồi tênh hênh. Chính là người đàn bà, hắn biết vậy là nhờ mớ tóc dài
buông xõa xuống vai trần và ngực... Hai tay trần của mụ buông xuôi, cái
mồm của mụ há hốc lên trăng mà ngủ, hay là chết. Đôi chân thì duỗi thẳng
ra trước mặt, cái váy đen xộc xệch... Bên kia, có lẽ vì mụ giẫy, cái yếm xẹo
xọ để trật ra cái sườn nây nây. Tất cả những cái ấy phơi ra trăng, rười rượi
những trăng. Trăng làm trắng những cái có lẽ ban ngày không trắng, trăng
làm đẹp lên. Chí Phèo tự nhiên thấy ứ đầy miệng bao nhiêu là nước dãi, mà
cổ thì lại khô, hắn nuốt ừng ực, hắn thấy cái gì rộn rạo ran khắp người.
Bỗng nhiên hắn run run. Ồ tại sao như thế được? Đáng nhẽ chính người đàn
bà khốn nạn kia phải run mới phải, cái người đàn bà dại dột đã nằm ềnh ệch
mà ngủ ngay gần nhà hắn này.
Nhưng người đàn bà ấy lại chính là Thị Nở, một người ngẩn ngơ như
những người đần trong cổ tích và xấu ma chê quỷ hờn. Cái mặt của thị thực
là một sự mỉa mai của Hóa công: nó ngắn đến nỗi người ta có thể tưởng bề
ngang hơn bề dài, thế mà hai má nó lại hóp vào mới thật là tai hại; nếu má
nó phính phính thì mặt thị lại còn được hao hao như mặt lợn, là thứ mặt vốn
nhiều hơn người ta tưởng trên cổ người. Cái mũi thì vừa ngắn, vừa to, vừa
đỏ, vừa sần sùi như vỏ cam sành, bành bạnh muốn chen lẫn nhau với những
cái môi cũng cố to không thua cái mũi; có lẽ vì cố quá cho nên chúng nứt
nở như rạn ra. Đã thế thị lại ăn trầu thuốc, hai môi dày được bồi cho dày
thêm, cũng may quết trầu sánh lại, che được cái màu thịt trâu xám ngoách.
Đã thế những cái răng rất to lại chìa ra; ý hẳn chúng nghĩ sự cân đối chữa
được một vài phần cho sự xấu. Đã thế thị lại dở hơi; đó là một ân huệ đặc
biệt của Thượng đế chí công: nếu sáng suốt thì người đàn bà ấy sẽ khổ sở
ngay từ khi mua cái gương thứ nhất. Và thị lại nghèo, nếu trái lại, ít nhất đã
có một đàn ông khổ sở. Và thị lại là dòng giống của một nhà có mả hủi: cái
này khiến không một chàng trai nào phải phân vân. Người ta tránh thị như
tránh một con vật rất tởm. Ngoài ba mươi tuổi, thị vẫn chưa có chồng. Ở
cái làng Vũ Đại này người ta kết bạn từ khi lên tám, và có khi có con từ lúc
mười lăm; không ai đợi đến năm hai mươi đẻ đứa con thứ nhất. Cứ tình
