quan tâm đến những điều này không? Bạn sẽ phải đối mặt với nó dù bạn có
thích hay không. Bạn phải đối mặt với nó một cách ngẫu nhiên hoặc qua tai
nạn, bệnh tật, lão hóa. Nó là điều không thể tránh khỏi. Bạn có thể tránh né
nó qua việc sống lâu với lối sống lành mạnh, dùng các loại thuốc men và
vân vân nhưng nó vẫn đang chờ đợi bạn ở cuối con đường.
Tôi phải khám phá cho chính mình câu hỏi có tồn tại một cái gì đó
trường tồn phía bên kia cái chết không. Sự trường tồn không chịu tác động
của thời gian, không thể mua chuộc được qua quá trình tiêu hóa, qua nền
văn hóa, qua một cái gì đó thuộc kinh nghiệm, kiến thức hay bất kỳ một thứ
gì xuất hiện dưới hình thức là “tôi”. Thế rồi bạn nói rằng “Không có ‘tôi’,
nhưng có ‘Thượng đế’” - xin hãy lắng nghe cẩn thận. Tại châu Á, Ấn Độ
người ta diễn giải điều này theo nhiều cách khác nhau nhưng đó vẫn cứ là
một hành vi của suy nghĩ. Chính suy nghĩ nói rằng “Có Thượng đế”, “Có
linh hồn”. Suy nghĩ luôn lo sợ về những điều chưa biết vì suy nghĩ chính là
những điều đã biết, là thời gian, là những điều xưa cũ. Suy nghĩ không bao
giờ được tự do.
Suy nghĩ là phản ứng của ký ức, kinh nghiêm, kiến thức nên nó luôn
luôn cũ kỹ, không bao giờ được tự do; nó thuộc phạm vi của thời gian nên
nó luôn chịu sự tác động của thời gian, nó không thể vượt qua được phạm
vi tác động của thời gian. Thế nên nó nói “Tôi không quan trọng; “Tôi” phù
du, “tôi” được tạo ra bởi thời gian, bởi sự tình cờ, bởi gia đình, bởi truyền
thống, bởi nền văn hóa mà tôi đang tồn tại trong đó; “tôi” bị ảnh hưởng gò
ép bởi tất cả những thứ này, nhưng phía bên kia của tất cả những gò ép này
là một linh hồn, có một cái gì đó bao la hơn trong tôi, có sự trường tồn
trong tôi”. Đó là tất cả quá trình vận hành của suy nghĩ. Khi đối mặt với
những điều không thể tránh khỏi, đối mặt với cái chết, với sự kết thúc suy
nghĩ nói rằng “Tôi không thể chấp nhận điều này”, “Ắt hẳn còn có kiếp sau
nữa” hoặc “Tôi tin rằng còn có kiếp sau”, “Tôi tin rằng có Thiên đường và
tôi sẽ ngồi cạnh Thượng đế”. Nó muốn tự an ủi nó khi phải đối mặt với thứ
mà nó hoàn toàn chưa biết đến. Hàng ngàn người sẵn sàng an ủi bạn theo
