chúng ta có tấn công Đài Loan hay không là việc riêng của chúng ta. Ông ta
không nên sốt sắng can thiệp vào. Còn về chuyện công xã nhân dân, tại sao
chúng ta không nên thử xem sao?
Dư luận thế giới và phương Tây xa xôi không biết xung đột giữa Trung
Quốc và Liên Xô đã bắt đầu. Trên đường đến Bắc Đới Hà, Mao vẫn còn
bực tức. Ông phàn nàn:
- Khơ-rút-sốp không hiểu ông ta đang nói gì. Ông ta muốn cái thiện mối
quan hệ với Mỹ à? Được, chúng ta sẽ chúc mừng ông ta bf vũ khí của
chúng ta. Bom đạn của chúng ta cất giữ đã lâu đến nỗi trở thành vô dụng.
Tại sao chúng ta không sử dụng chúng vào một buổi lễ? Có lẽ chúng ta sẽ
kéo cả Mỹ vào cuộc. Họ sẽ xúc động mà ném một trái bom nguyên tử vào
Phúc Kiến. Và sẽ có mười hay hai mươi triệu người chết. Tưởng Giới
Thạch đang mong Mỹ dùng bom nguyên tử chống chúng ta. Họ có nên làm
chuyện này không, hãy chờ xem Khơ-rút-sốp nói gì. Một số đồng chí của
chúng ta không hiểu tình hình. Họ muốn chúng ta chinh phục Đài Loan.
Theo ý tôi, chúng ta đừng đụng đến Đài Loan, bởi vì việc này sẽ gây sức ép
đối với chúng ta, buộc chúng ta phải giữ đoàn kết nội bộ.
Những điều Mao thổ lộ làm tôi bối rối. Tôi chẳng biết gì về đài phát
thanh hay hạm đội chung và chỉ biết rất ít về Đài Loan. Khi ông phân tích
vấn đề Đài Loan, tôi thầm hy vọng chẳng bao lâu nữa sẽ có những cuộc
đàm phán về hòa bình giữa hai bên. Tôi cũng chưa biết tí gì về kế hoạch
thành lập công xã nhân dân. Chúng tôi chỉ vừa mới qua thời kỳ chuyển các
hợp tác xã nông nghiệp lên một bậc cao hơn. Phải mất vài tuần tôi mới hiểu
được ý nghĩa thực tế của thái độ của Mao về vấn đề Đài Loan. Ngược lại,
bằng quan sát của mình, tôi đã sớm hiểu được công xã nhân dân.
Ngày 2-8-1958, ngày chúng tôi từ Bắc Đới Hà trở về, vào lúc ba giờ
sáng, một vệ sĩ của Mao đánh thức tôi khi tôi đang ngủ say. Chủ tịch muốn
học một giờ tiếng Anh. Tôi vội tới phòng ông và chúng tôi bắt đầu đọc Sự
phát triển của chủ nghĩa xã hội từ viễn tưởng đến khoa học của ăng ghen.
Bên cạnh Tuyên ngôn cộng sản, đó là một cuốn sách được ưu ái và chúng
tôi thường xuyên bận rộn với cả hai cuốn sách này. Mao không bao giờ học
