ĐỒNG BẠC TRẮNG HOA XÒE - Trang 396

Miền củ Tẩn Mè Thòn bảo em: Cán bộ Châu bảo các cán bộ tỉnh
nhé, thằng Tây nó đánh, cứ rút về đây. Thằng Tây không vào
được làng Dao đâu!
Giờ đây, cả làng Dao đã thực hiện khẩu hiệu: “Ba không”:
không biết, không nghe, không thấy. Người Dao mà đã giữ bí mật
thì không một kẻ nào ngoài dòng họ, làng bản có thể biết được.
Từ đứa trẻ con cũng biết giữ gìn bí mật của bộ tộc. Đó là sản
phẩm lịch sử của một dân tộc đã trải qua cuộc tranh đấu lâu dài
và gian khổ, phải luôn cố kết với nhau thành một khối để chống
lại kẻ thù bên ngoài.
Anh về làng Nhuần bây giờ sẽ thấy một cảnh tượng rất tưng
bừng. Các lò rèn đốt lửa thâu đêm suốt sáng. Miền củ Tẩn Mè
Thòn đích thân cầm búa làm thợ cả. Đúc súng, rèn kiếm, đánh
dao... đàn ông Dao nhiều người thạo lắm. Thật là những người
thợ kỳ tài. Giá anh Tâm có mở Công Binh Xưởng thì cũng không
lo thiếu thợ. (Trên ấy có gang, thép, sắt vụn và khi tiêu thổ kháng
chiến, anh cho đào ống nước thì mang cả về đây, anh nhé). Đồng
bào làm súng rất tài. Nòng súng là một thỏi thép dài. Khoan
nòng bằng sức kéo dây của người hay nhờ sức nước chảy. Hàng
tuần ròng mới xong một khẩu. Còn kiếm đồng bào rèn, có lẽ
không thua kiếm Nhật. Đặt một chồng bạc trắng, hạ kiếm một
nhát, cả chồng bạc bị cắt làm đôi. Miền củ cười: “Chém thằng
Tây, thằng Việt gian đấy!”
Phụ nữ Dao thì từ lúc chưa rõ mặt người đã đi nương. Thật là
những người lao động cần cù, chịu khó nhất thế gian. Hồi còn ở
nhà, em cứ tưởng người nông dân làng Sài em là cực nhất trần
đời. Đâu có biết, ở đây làm ăn còn vất vả hơn nhiều. Tháng tư
vừa rồi, chị em làng Nhuần dọn nương, gieo lúa. Cái nắng trên
nương đã làm cháy da cháy thịt, lại thêm bọn ruồi vàng. Chúng
bay vù vù, bất thình lình nhao tới, đốt buốt như ong. Tay chân cứ
dầy lên từng vầng đỏ sậm, ngứa ngáy, chảy nước vàng cả tháng
trời. Chịu cho ruồi đốt để làm, chứ đuổi nó thì đuổi cả ngày. Mùa