"Ngày 2 tháng 12 năm 1967. Tết cũng sắp đến rồi nhưng mình theo
đơn vị vào sâu trong kia. Ngày mai chắc là rất nhiều khó khăn ác liệt, rất có
thể Hữu sẽ chết! Điều này chả lạ lẫm gì khi mình đã tình nguyện là người
lính. Hữu thật vui khi đã biết Dần được vào học trường đại học Y khoa tỉnh
Thái. Thế là những năm đèn sách của bọn mình không hoài phí. Cố gắng
lên Dần nhá, cố học thành bác sĩ tài để chữa bệnh cho dân thường, nhớ lấy
cái đức của bà lang ở xóm Đồng Mụng ấy! Người đã chữa cho bố Bành
khỏi bệnh, khỏi điên khùng trong rượu để Hữu được cùng Dần và bọn
thằng Tùng, thằng Phú đi học tiếp cấp ba. Những ngày ấy gian khổ, thiếu
túng nhưng mà vui. Còn bây gìơ cuộc sống của Hữu, khỏi nói khó khăn
gian khổ mà còn hy sinh chết chóc nữa! Mỗi lần chứng kiến trận mạc,
chứng kiến chết chóc và những hy sinh của đồng đội, những người thân
Hữu càng thấy xót mạng người. Trong chiến trận mạng người rẻ mạt lắm,
có khi đang cười nói với nhau đấy lại lăn đùng ra chết mà những người chết
lại toàn là người trẻ đẹp. Thế mới tiếc chứ! Giá mà không có chiến tranh
những người tốt (không loại trừ cả những người ở phía bên kia) họ cũng sẽ
làm được cho đất nước, cho con người biết bao nhiêu việc có ích! Chiến
tranh chỉ gây ra chết chóc và buồn chán thôi Dần ạ! Rồi đây, chiến tranh sẽ
đến hồi kết cục nhưng sự mất mát đau thương nhiều nhất vẫn là dân thường
mà thôi! Dân thường là ai? Hữu vẫn thường nói với Dần và bọn thằng
Tùng, thằng Phú họ chính là những người làm ra lúa ngô, những người đẻ
ra những chàng trai, cô gái cung cấp cho cuộc chiến này, những người
không có sổ y bạ, không có tem phiếu mua thịt, mua đường!... "
... Ngày mai khi hết chiến tranh, những người đã ngã xuống cuộc
chiến, tất nhiên họ sẽ không nghĩ đến sổ y bạ, đến tem phiếu mua đường
mua sữa làm gì. Còn những người sống sót chắc cũng đa phần có số phận
không có tem phiếu gì cả nhưng cũng sẽ có kẻ chả có công trạng gì lắm
trong cuộc chiến này họ vẫn sẽ là kẻ ngồi điều hành cấp phát bổng lộc và
bắt người ta phải ơn huệ nữa! Đời sau cuộc chiến sẽ là những câu chuyện
bon chen tính toán tranh ăn!... Làm bác sĩ Dần phải nhớ dân thường nhé!...
"
