tiếng dế gáy vang kẹt mê bồ vào những mùa hè, và bậu cửa đầy dấu chân
chim. Mưa lại, sân vườn ngập nước, kiến động ổ đi lang thang từng đàn, rồi
rúc vào mớ lá dừa khô cố Tám để dành nhen lửa.
Và trên mái ngói hỏa tiễn là rêu mọc lẫn trong những thứ cỏ dại đi
hoang. Mấy hạt diệp hạ châu nương theo gió chướng đậu lại trên ngói, mưa
xuống nảy mầm, thành cây, sống ương bướng giữa đất trời. Lâu lâu một dây
mướp leo lên mái nhà, ra hoa kết trái điềm nhiên không ai hái. Cố Tám kệ
bìm bìm giăng, nhưng con cháu nhổ gốc, kêu thứ bông ấy buồn lắm. Tụi nó
nói nhà cũ, người già, thêm hoa bìm bìm tím nữa là đủ bộ điêu tàn. Không
ai biết lúc ấy cố Tám âm thầm hẹn. Mười hai năm sau, trên mộ cố bìm bìm
lợp xanh, và ai đó quả quyết mấy con thằn lằn quanh quẩn bên chỗ nằm của
cố là bọn đã từng sống trên nóc mùng trong nhà cũ.
Từ chối làm phiền người thân khi tự thấy vẫn còn mạnh giỏi, cố Tám từ
chối luôn sự cô độc khi mở lòng thương hết thảy, nếu ghét bọn mối mọt,
chuột bọ thì cũng là do tụi nó phá hoại nhà. Bầy ong vò vẽ đóng tổ đầu
song, cố buộc phải hun khói đuổi đi để bảo vệ cho đám con nít nghịch
ngợm, lỡ đứa nào bắn nạng thun làm vỡ tổ khiến ong phải đáp trả bằng nọc
độc cho hả tức.
Chủ rộng lòng, căn nhà cũng mở với đất trời cho dù có khép bao nhiêu
cửa. Vách có phải là để ngăn mưa gió không mà mùa nào lưng võng nằm
cũng mát rượi những gió trời, nền đất in bông nắng. Những khi yên ắng,
tĩnh lặng nhất vẫn cảm giác sự sống chảy ngầm, trong tiếng mọt gặm bộ
ngựa. Nằm ở trong buồng cố cũng nghe đám nhỏ giỡn nước ngoài mương,
nhà bên xúc gạo chuẩn bị nấu cơm chiều. Một đứa luồn từ cửa sau, kêu
“Tám ơi, má kêu con bưng cho cố tô bí hầm dừa. Nóng thấy mụ nội”.
Không cần tụi nó lên tiếng, chỉ bước chân thôi cố cũng gọi đúng tên từng
đứa cháu mình. Chúng vốn coi nhà cố như nhà chúng, hay lấy cớ qua hủ hỉ
với bà già để khỏi bị sai vặt, trốn ngủ trưa. Cái tâm thế cúi xuống che chở
cho những sinh vật nhỏ của một người già, theo cách nào đó cũng gần với
suy nghĩ của trẻ con. Nên cố Tám gần với chúng hơn với những người lớn
đã qua thời mơ mộng.
Giờ cố nằm cách nền nhà cũ chừng năm chục bước chân, một nấm mộ
