nhiệm là Paul Volcker tìm cách phá vỡ vòng xoáy lương-giá bằng cách giảm
tốc độ tăng cung tiền. Cú đấm đúp này tai hại chết người. Các hiệp hội S&L
vừa bị mất tiền khi các khoản cho vay mua nhà dài hạn với lãi suất cố định
không địch nổi lạm phát cao, vừa bị chảy máu tiền gửi sang các quỹ có lãi
suất cao hơn của thị trường tiền tệ. Phản ứng ở Washington từ cả hai chính
quyền của Carter và Reagan là thử tìm cách cứu toàn bộ khu vực này bằng
cách giảm thuế và bỏ điều tiết,
với niềm tin rằng các tác nhân thị trường
có thể giải quyết được vấn đề.
Khi đạo luật mới được thông qua, Tổng
thống Reagan đã tuyên bố: "Nhìn chung, tôi cho rằng chúng ta đã đào trúng
mỏ vàng."
Một số người quả thật đã trúng đậm.
Một mặt, các hiệp hội S&L lúc này có thể đầu tư vào bất cứ cái gì họ
muốn chứ không chỉ là các khoản cho vay mua nhà dài hạn. Tài sản thương
mại, chứng khoán, trái phiếu cấp thấp: mọi thứ đều được phép. Họ thậm chí
còn có thể phát hành thẻ tín dụng. Mặt khác, giờ đây họ có thể trả bất kỳ
mức lãi suất nào mà họ muốn cho người gửi tiền. Tuy vậy tất cả các khoản
tiền gửi vẫn được bảo hiểm, với số tiền tối đa được bảo hiểm được nâng từ
40.000 đô la lên 100.000 đô la. Và nếu như những khoản tiền gửi thông
thường không đủ, các hiệp hội S&L có thể tăng thêm tiền dưới hình thức
tiền gửi được môi giới từ các trung gian, là những người đóng gói và bán
"lô" các chứng chỉ tiền gửi loại 100.000 đô la.
Bỗng nhiên, những người
đang điều hành các hiệp hội S&L không có gì để mất nữa - một trường hợp
rất rõ ràng thuộc về cái mà các nhà kinh tế học gọi là mối nguy đạo đức
(moral hazard).
Điều xảy ra tiếp sau đó đã minh họa một cách tuyệt hảo
cho lời giáo huấn tài chính vĩ đại, lần đầu tiên được William Crawford, Cố
vấn của Sở Tiết kiệm và Cho vay California nêu ra: "Cách tốt nhất để cướp
một ngân hàng là hãy sở hữu nó."
Một số tổ chức S&L đã đánh cược
tiền của người gửi vào các dự án cực kỳ đáng ngờ. Một số khác thì thẳng
thừng ăn trộm tiền, cứ như thể sự phi điều tiết hóa có nghĩa là luật pháp
không còn được áp dụng đối với họ nữa. Không có nơi nào thủ đoạn đó lại
lan tràn nhiều như ở Texas.
Khi không thúc ngựa tại các trang trại kiểu Southfork của mình, các tay
cao bồi bất động sản Dallas thích thực hiện các vụ làm ăn của họ tại Wise
