Không nghi ngờ nữa, quyền sở hữu nhà đã thay đổi quan niệm của mọi
người ở Quilmes. Theo một nghiên cứu gần đây, những ai có quyền sở hữu
bất động sản sẽ ủng hộ chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa vật chất nhiều hơn
đáng kể so với những ai hiện vẫn đang chiếm dụng bất hợp pháp. Chẳng hạn
khi được hỏi "Bạn có nghĩ rằng tiền quan trọng đối với hạnh phúc?", những
người chủ sở hữu bất động sản có xác suất nghĩ như vậy cao hơn 34% so với
những người chiếm dụng nhà.
Song dường như vẫn có một điểm sai lầm
trong lý thuyết này, do việc sở hữu nhà riêng không làm cho những người
sống ở Quilmes có điều kiện vay tiền dễ dàng hơn một cách đáng kể. Chỉ có
4% đã tìm cách có được một hợp đồng vay thế chấp.
de Soto là Peru cũng vậy, chỉ mình quyền sở hữu có lẽ là chưa đủ để làm
sống lại nguồn vốn chết. Đúng là sau khi những khuyến nghị ban đầu của
ông được chính phủ Peru chấp nhận năm 1988, đã có sụt giảm rất mạnh về
thời gian đăng ký bất động sản (xuống chỉ còn một tháng) và chi phí còn sụt
giảm mạnh mẽ hơn, cắt đến 99%. Các nỗ lực được tiếp tục thực hiện sau khi
ủy ban Hợp thức hóa Bất động sản Không hợp thức được thành lập vào năm
1996, nhờ đó mà chỉ trong vòng bốn năm, 1,2 triệu ngôi nhà nằm trên đất đô
thị đã được đưa vào hệ thống pháp lý. Song sự tiến bộ về kinh tế như de
Soto đã hứa hẹn lại diễn ra chậm chạp một cách đáng thất vọng. Trong số
hơn 200.000 hộ gia đình ở Lima được trao quyền sở hữu đất đai trong hai
năm 1998 và 1999, chỉ có khoảng một phần tư đã kiếm được khoản vay bất
kể thuộc loại nào tính đến năm 2002. Ở những nơi khác mà cách tiếp cận của
de Soto được thử nghiệm, rõ nhất là ở Campuchia, việc trao quyền hợp pháp
cho các bất động sản ở đô thị chỉ khuyến khích thêm các nhà xây dựng và
những kẻ đầu cơ vô liêm sỉ mua lại tài sản - hay tống cổ - những người
nghèo khổ.
Hãy nhớ rằng: việc sở hữu bất động sản không mang lại cho bạn một sự
đảm bảo; nó chỉ đảm bảo cho những người mà bạn vay tiền. Sự đảm bảo
thực sự chỉ đến từ thu nhập đều đặn, đúng như Công tước xứ Buckingham
đã phát hiện vào thập niên 1840, và đúng như những người sở hữu nhà ở
Detroit ngày nay đang nhận ra. Vì lý do đó, có lẽ không nhất thiết mỗi một
nhà doanh nghiệp trong thế giới đang phát triển phải huy động tiền bằng
