giải thích cho phần nối lông mày nhô lên (Tại sao một người đàn ông bị còi
xương đau đớn không dứt lại trèo lên một vách đá và chui vào trong một cái
hang là điều không bao giờ được giải thích).
Trong vài thập niên tiếp theo, thêm nhiều chiếc xương như thế từ Thung
lũng Neander - dày hơn so với của người hiện đại và với những chiếc sọ
hình dáng kỳ lạ - tiếp tục xuất hiện. Rõ ràng là tất cả những phát hiện này
không thể giải thích bằng câu chuyện về những tay Cossack lạc đường hay
những gã thích khảo sát hang động bị còi xương. Nhưng cả những người
theo thuyết tiến hóa cũng thấy những chiếc xương thật khó hiểu. Người
Neanderthal có xương sọ rất lớn - trung bình lớn hơn so với con người ngày
nay. Điều đó khiến khó xếp loại họ vào một mô tả bắt đầu với những loài khỉ
não nhỏ và dần tiến tới những con người não lớn của thời Victoria. Trong
cuốn The Descent of Man (tạm dịch: Dòng dõi con người), xuất hiện năm
1871, Darwin chỉ nhắc qua về người Neanderthal: “Phải thừa nhận rằng một
số xương sọ rất cổ xưa, như xương sọ nổi tiếng của người Neanderthal, đã
rất phát triển và to lớn,” ông viết.
Vừa là con người vừa không, người Neanderthal vừa là sự đối lập vừa là
sự tương đồng rõ ràng của chính con người chúng ta, và rất nhiều điều đã
được viết về họ kể từ cuốn The Descent of Man phản ánh sự lúng túng trong
mối quan hệ này. Vào năm 1908, một bộ xương gần như hoàn chỉnh được
tìm thấy ở một hang động gần La Chapelle-aux-Saints, miền nam nước
Pháp. Nó đã tìm được đường đến với một nhà cổ sinh vật học tên là
Marcellin Boule, ở Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Paris. Trong hàng loạt chuyên
khảo, Boule đã phát minh ra điều có thể được gọi là phiên bản “đừng là một
người Neanderthal như thế” về người Neanderthal: đầu gối cong, lưng còng
và tàn bạo. Xương của người Neanderthal, Boule viết, cho thấy “sự sắp xếp
rõ ràng là giống khỉ , trong khi hình dáng sọ của họ chỉ ra “ưu thế của những
chức năng thuần túy sinh dưỡng hay súc vật”. Sự sáng tạo, “những cảm nhận
nghệ thuật và tôn giáo” và các năng lực tư duy trừu tượng, theo Boule, rõ
ràng là không có trong khả năng của sinh vật có lông mày cực rậm này. Kết
luận của Boule đã được nghiên cứu và nhắc lại bởi nhiều người cùng thời
