Người ta cũng hay nói về Macau, đỉnh mới của cờ bạc, nhưng vài ba sòng
bài lớn và những số tiền khổng lồ thu từ các đại gia Trung Quốc (bao nhiêu
là tiền rửa?), không thể cho Macau một phong cách của tư bản đại chúng,
đa dạng mà sang trọng như Vegas. Một buổi tối cuối tuần ở Vegas sẽ phô
bày tất cả xấu đẹp, sẽ phản ảnh mọi đúng sai của triết thuyết tư bản.
Ốc đảo giữa sa mạc
Tôi đến Vegas lần đầu vào năm 1964 khi đi một vòng xứ Mỹ, du lịch ba lô
với vài sinh viên cùng trường. Một con đường lớn giữa sa mạc mênh mông,
vài ba sòng bài như ốc đảo, tôi vào Desert Inn, Dunes, Hacienda… như một
anh nông dân Cà Mau bước vào Hyatt, Sheraton ở Sài Gòn. Ấn tượng và lạ,
nhưng không có gì để say mê hay cuốn hút (có lẽ tại tôi rất dửng dưng với
cờ bạc). Qua các thập niên kế tiếp, tôi đến Vegas khá thường xuyên, vì khi
mời các đối tác làm ăn về Los Angeles họp hành, họ không mặn mà lắm.
Nhưng ở Vegas, nơi họ có thể ăn chơi cờ bạc, tiệc tùng trác táng và trừ phí
tổn thua lỗ vào thuế, ai nấy đều hăng hái. Rồi đến các doanh nhân Trung
Quốc vào những năm đầu mở cửa, Vegas là nơi phải dừng chân.
Đế chế Mỹ càng mạnh thì Vegas càng phát triển. Tôi chứng kiến một cuộc
đua không mệt mỏi qua năm tháng của các công ty cờ bạc. Wynn tạo danh
tiếng với Mirage, Treasure Island rồi cuối cùng là màn khiêu vũ nước hàng
đêm ở Bellagio. Adelson trả lời với Venetian sau khi xây Sands thành một
trung tâm hội nghị lớn nhất nhì xứ Mỹ. Harrah nhập cuộc với những thâu
tóm ngoạn mục dọc The Strip (con đường chính của Vegas) như Bally,
Paris, Planet Hollywood, Imperial. Nhiều tên tuổi hàng đầu ngày xưa như
Circus Circus, Stardust,… thua cuộc và tụt hậu thảm hại. Nhiều tay chơi
vừa nhập cuộc tạo ấn tượng mới với Cosmopolitan, Trump, Aria, City
Center, Mandarin, Madalay Bay. Một cuộc đua thật hấp dẫn và sáng tạo để
giành thị trường và lợi nhuận, hoàn toàn tự phát kiểu tư bản đại chúng.
Dubai, Macau, Thượng Hải, Singapore… cũng có những cuộc đua, nhưng
chỉ là một xếp đặt của giới cầm quyền và cầm tiền, kết quả thường được
