CHƯƠNG I
Ở một làng nọ thuộc đồng bằng sông Cửu Long, có cái ao tục gọi ao Cây
Sung. Ao nằm ngay đầu làng, một mặt dựa vào lũy tre, ba mặt kia tiếp giáp
cánh đồng rộng thẳng cánh cò bay. Trên bờ áo, phía mặt trời lặn, mọc
nghiêng một cây sung già, thân sần sùi lồi lõm. Như người già lưng mỗi
năm một còng, gốc sung già cứ xiêu mãi cho đến lúc cành lá gần chấm mặt
ao. Chắc vì cây sung già này mà ao có tên Cây Sung. Ao vốn có cửa thông
thủy với những kênh rạch lớn nhỏ chạy ngang dọc trên khắp cánh đồng.
Quanh bờ lắt lẻo mấy chiếc cầu tre, ván lát phong rêu. Dân làng thường ra
cầu ao vo gạo rửa rau, gánh nước. Các chú bé thích đứng trên cầu ao nhảy
ùm ùm xuống nước hụp lặn, lội bơi…làm ván cọc cầu kêu kót két.
Ngày ấy…trước khi xảy ra chuyện dân gian truyền miệng sau đây, nước
ao Cây Sung bốn mùa trong mát. Mặt ao lúc nào cũng nhộn nhịp tiếng động
của cuộc sống lao động thuần phác ở nơi thôn ấp; tiếng vỗ rá bồm bộp,
tiếng chiếu đập xuống nước, tiếng chao thùng khỏa chân tiếng reo đùa trững
giỡn của con nít…Những đêm trăng sáng trai gái làng kéo nhau ra quanh bờ
ao, chuyện trò ngắm trăng…Mùa sung chín, chim chóc bay đến ríu rít suốt
ngày trên cành la, cành bổng, nung núc trái chín màu đuôi cá rô cờ…Sung
chín rơi lõm bõm xuống nước, cá lớn cá nhỏ nhào lại tranh nhau đớp.
Dân cư ngụ ao Cây Sung ngoài họ hàng nhà cá còn có họ hàng nhà Tôm,
Tép Lươn, Ốc, Cua, Hến… Chung sống với nhau lâu đời nên dân ao quen
tên thuộc mặt hầu hết bà con lối xóm. Họ hay nhắc đến chị Tám đầu quấn
khăn rằn như ….vảy chị Cá Thia mốc, má Năm mồm móm như mồm mấy
bà cá Thiểu, má Bảy miệng lúc nào cũng nhóp nhép nhai trầu như miệng
mấy bà cá Mương lúc nổi lên mặt nước hóng mồi…Rồi chị Sáu Thìn mắt bị
lông quặm, đỏ nòng nọc như mắt mấy chị Diếc, chị Chày, cô Nguyệt lương
thon mình Trắm, bác ba Xung ít khi thấy mở miệng như mấy bác Ốc Bươu,
