Khi nghĩ đến cậu, mình thấy tràn ngập yêu thương đến trào nước mắt,”
gã nấc lên một tiếng.
Ở Bloch, điều làm tôi ngạc nhiên hơn cả những cung cách thô lỗ, là
trình độ bập bõm của gã thể hiện trong trò chuyện. Anh chàng vốn rất
khó tính này, từng phát biểu về những nhà văn đang nổi như cồn: “Một
gã ngu tối, một tay hoàn toàn xuẩn ngốc”, lại có những lúc hào hứng kể
những giai thoại chẳng có gì là hay ho và dẫn một kẻ hoàn toàn xoàng
xĩnh “như một tác giả thật sự kỳ lạ”. Cái thước đo hai chuẩn mực ấy để
đánh giá trí tuệ, giá trị và phẩm chất con người không khỏi làm tôi ngạc
nhiên, cho đến hôm tôi biết ông thân sinh ra Bloch.
Tôi ngỡ ông chẳng bao giờ chấp nhận cho chúng tôi gặp, vì Bloch-
con đã nói xấu tôi với Saint-Loup và nói xấu Saint-Loup với tôi. Nhất
là gã bảo Robert rằng tôi (vẫn) có thói đua đòi học làm sang gớm ghiếc.
“Có đấy, có đấy, cậu ta sướng mê được quen biết ông LLLLegrandin”,
gã nói. Cái cách nhấn chữ như thế ở Bloch vừa là dấu hiệu mỉa mai vừa
ra dáng văn vẻ. Saint-Loup, vốn chưa nghe đến cái tên Legrandin bao
giờ, ngạc nhiên hỏi: “Ông ta là ai vậy? - À, một nhân vật rất oách”,
Bloch vừa cười vừa đáp và làm ra vẻ co ro đút tay vào túi áo vét tông,
đinh ninh rằng lúc này mình đang ngắm cái khía cạnh ngoạn mục của
một quý tộc tỉnh lẻ mà những nhân vật quý tộc của Barbey
d’Aurevilly
còn thua xa. Không vẽ được ông Legrandin, gã tự an ủi
bằng cách nhân bội chữ cái “l” và nhấm nháp cái tên ấy như thưởng
thức một loại rượu vang lâu năm. Tuy nhiên, những gì gã đang hưởng
thụ, người khác không hề biết. Nếu gã nói xấu tôi với Saint-Loup, thì
mặt khác, với tôi, gã cũng không kém nặng lời chỉ trích Saint-Loup.
Ngay hôm sau, mỗi đứa tôi đều đã biết chi tiết những lời gièm pha ấy,
không phải vì chúng tôi kể cho nhau nghe - nếu thế thì chúng tôi ắt đã
cảm thấy có lỗi - nhưng Bloch thì thấy đó là điều tự nhiên và gần như
tất yếu, nên vì lo lộ tẩy và tin chắc mình chỉ báo cho mỗi đứa tôi những
gì chúng tôi trước sau rồi cũng biết, gã thấy thà chủ động đi bước trước
còn hơn; và kéo riêng Saint-Loup ra một góc, gã thú nhận là đã cố tình
nói xấu anh, cốt để điều đó sang tai anh, viện cả “Kronion Zeus
, vị
