đi cùng với cậu ở Vườn Bách thảo, kèm theo một ông mà mình nhìn rất
quen và một cô gái tóc dài, là ai vậy?” Madame Swann không nhớ tên
của Bloch thì tôi đã thấy rõ vì bà nhắc tới y bằng một cái tên khác và
nói bạn tôi làm ở một bộ nào đó, và từ bấy đến giờ tôi vẫn chưa nghĩ
đến chuyện kiểm tra xem có đúng thế không. Nhưng theo như bà nói
bấy giờ, Bloch đã nhờ người giới thiệu với bà, làm sao y lại có thể
không biết tên bà? Tôi ngạc nhiên đến nỗi ngây ra một lúc không trả lời
được. “Dù sao đi nữa cũng xin nhiệt liệt chúc mừng,” y nói với tôi,
“cậu hẳn đã không buồn chán bên cạnh bà ấy. Mình đã gặp bà ấy mấy
hôm trước trên chuyến xe lửa tuyến Vành đai. Bà ấy vui vẻ cởi mở tâm
tư với tên đầy tớ của cậu đây và mình chưa bao giờ qua những khoảnh
khắc tốt đẹp như thế và bọn mình đang sắp đặt để mai mốt gặp lại nhau
thì chết thay! một người bà quen biết xông lên tàu vào ngay trạm dừng
trước ga cuối.” Dường như sự im lặng của tôi không làm Bloch hài
lòng. Y bảo tôi: “Mình đã hy vọng nhờ có cậu mà biết được địa chỉ của
bà ấy và mỗi tuần mấy lần đến nhà bà thưởng thức những khoái cảm
nhục dục ưa thích của các vị thần, nhưng mình không gặng bởi chưng
cậu quyết giữ bí mật cho một ả chuyên nghiệp đã ba lần liên tiếp trao
thân cho mình một cách tinh tế nhất trần đời từ Paris đến Le Point-du-
Jour
. Dù sao mình cũng sẽ gặp lại nàng, không tối này thì tối khác”.
Sau bữa ăn tối ấy, tôi có đến thăm Bloch và y có tới đáp lễ, nhưng tôi
đi vắng. Lúc y hỏi tôi, Françoise trông thấy; thật tình cờ, tuy hồi ở
Combray, Bloch có đến nhà tôi, vậy mà giờ bác mới thấy y lần đầu.
Thành thử bác chỉ biết là “có một cậu quen cậu” ghé qua thăm, không
rõ “nhằm mục đích gì”, ăn vận xềnh xoàng, chẳng gây cho bác một ấn
tượng gì lớn. Mặc dầu biết mình sẽ không bao giờ hiểu nổi một số quan
niệm của Françoise về xã hội, có lẽ một phần do nhầm lẫn giữa các từ
ngữ, các tên họ (một lần nhầm không ai sửa rồi cứ thế nhầm suốt) và từ
lâu đã quyết không tự đặt câu hỏi trong những trường hợp ấy, tôi vẫn
không thể không tìm hiểu (tất nhiên, một cách vô ích thôi!) xem cái họ
Bloch chứa đựng ý nghĩa gì to tát đối với Françoise. Bởi vì tôi vừa nói
