Đô thượng tướng quân Trần Khuê Kình xin nói:
- Tâu thượng hoàng, thế quân nằm trong thế nước. Thế nước đã hưng,
thế quân ắt có đà. Từ cả chục năm nay bệ hạ sai đắp đê ngăn lũ, ngăn mặn
từ nguồn tới biển, nhiều nơi lúc trước lúa chỉ cấy được một vụ, nay đã một
năm hai vụ gặt. Thóc ninh ních đầy bồ, dân no ấm. Bệ hạ lại sai bán ruộng
quốc điền cho những nông phu không có ruộng cày, ai không có tiền thì bán
chịu, chỉ có năm quan tiền một mẫu ruộng. Gần đây bệ hạ còn cho các
vương hầu được khai hoang, vỡ hóa mở các điền trang. Việc này phải chờ
dăm ba năm mới thấy được kết quả. Sức dân sẽ lên từ từ, vận nước vì thế
mà hưng hơn nữa.
Tuy vậy cái cấp kỳ hiện nay là phải hưng thế quân. Đây là việc muôn
khó. Trước hết là phương cách đánh trận. Vì rằng cách kình chống với quân
Tống và kình chống với quân Nguyên hoàn toàn khác. Ví như năm Đinh Tỵ
giặc lâm vào thế yếu phải bỏ chạy, vậy mà quân ta không có cách gì truy
đuổi kịp nó. Giá như lũ giặc ấy là quân Tống, chắc đã bị quân ta tiêu diệt
hết. Hơn nữa là binh khí. Binh khí của ta chỉ ngang hoặc hơn quân Tống
chứ không so được với quân Nguyên. Nội trong một cây cung ta đã không
so được với giặc. Cung của giặc, sức ta ít người giương nổi. Vì vậy nó bắn
được xa và sức xuyên thì áo giáp thường không cản nổi. Nhưng cái sở
trường về binh khí của quân ta là gì? Xin chư liệt vị chỉ ra. Nếu đã có thì ta
phát tác nó lên, nếu chưa có thì tìm, phải tìm ra cái hình hài của nó.
Khi Trần Khuê Kình nói phải hưng thế quân và các điều cần yếu làm
cho quân ta có sức mạnh, ai cũng cho là phải và đó là khâu then chốt.
Nhưng làm thế nào thực hiện được điều mong ước đó lại không dễ.
Bỗng Thái sư Trần Thủ Độ lên tiếng:
- Việc Khuê Kình đòi hỏi, ta chắc Quốc Tuấn có thể giải đáp được. Vì
sao ta nói vậy? Là vì ta biết Quốc Tuấn đã khảo cứu binh pháp của các binh
gia từ thuở mười lăm, mười sáu tuổi, nay Tuấn đã ngoài ba mươi tuổi, là cái
tuổi đang chín. Vả lại, cuộc chiến năm Đinh Tỵ, Quốc Tuấn đã phối với Hà
Bổng, Hà Khuất vừa tiêu diệt vừa đuổi về nước ba vạn quân Mông Cổ và
hơn hai vạn binh lính và phu phen của Đoàn Hưng Trí, cắt cái đuôi tiếp ứng
