- Quân Chiêm kháng cự có ác không mà hoàng thượng và quân ta
phải vất vả tới cả gần năm trời mới xong?
Lê Tần cười hô hố:
- Cái ác nhất là quân Chiêm bỏ chạy trước khi giao chiến. Vì vậy
quân ta phải săn đuổi, phải chặn nó lại mà đánh. Bởi nếu không đánh tan
được sức mạnh quân nó thì khi ta rút về rồi nó lại đem quân sang quấy
nhiễu. Mất nhiều thời gian là ở chỗ tìm địch chứ không phải là sức địch
mạnh đã làm cản trở bước tiến của quân ta.
- Kể cũng là một sự lạ - Trần Khuê Kình nói, tôi có cảm nhận như
người Chiêm không tự lượng được sức mình, nên cứ hay gây hấn. Ngay từ
thời nhà Lý cách đây tới mấy trăm năm đã thế chứ chẳng riêng bây giờ. Chỉ
vì sự hồ đồ của vua Champa là Chế Củ (Rudravarman III) đã khiến ông ta
thân bại danh liệt. Lý Thánh tông đem quân đánh dốc tới Trà Bàn, lính
Chiêm chết ngổn ngang, vua Chiêm chạy mãi tậvn biên thùy Chân Lạp vào
ẩn trong một hang núi tận rừng sâu, Lý Thường Kiệt truy đuổi bắt được giải
về Thăng Long. Chế Củ phải cắt đất ba châu Địa Lý, Bố Chanh, Ma Linh
dâng cho Đại Việt để chuộc mạng. Điều đáng buồn cho họ là không chịu rút
ra từ lịch sử của chính dân tộc mình những bài học bổ ích.
Vua Thái tông nghe câu chuyện giữa hai tướng trao đi đổi lại, ngài lấy
làm mừng vì họ đã có sức kiến giải của hàng trí tướng.
Thấy hai người yên lặng, nhà vua bèn lên tiếng:
- Điều Khuê Kình hỏi đó là điểm yếu cố hữu của mọi người, mọi quốc
gia, nhất là những kẻ giàu, kẻ mạnh, kẻ quyền cao chất ngất, chúa tể một
phương. Điểm yếu ấy chính là lòng tham - sân - si cho nên chúng không
biết điểm dừng mà dân gian gọi nó là lòng tham không đáy. Nếu mỗi người
biết rút ra những bài học cay đắng của chính mình, mỗi dân tộc biết rút ra từ
bài học lịch sử của chính mình để loại bỏ điều dở, làm tiếp điều hay, điều
thiện thì những người đó, những dân tộc đó đã đạt tới cõi giác. Khi con
người ta đã đạt tới cõi giác cũng tức là từ bỏ được tham - sân - si.
Nhà vua hơi cao giọng:
