bao nhiêu, v.v… cho đến chuyện tên toàn quyền Va-ren đã
cướp đồ cổ của Việt Nam chở sang Pháp bao nhiêu hòm; nó
có mấy người bồi, mấy con chó. Mỗi con chó của nó ăn mỗi
thắng bao nhiêu. Với tiền nuôi chó ấy, một người nông dân
Việt Nam ăn được hàng năm, hay bằng mấy lần tiền lương
hàng tháng của một công chức nhỏ người Việt, v.v…Những
con số chân thật và mỉa mai ấy làm cho chúng tôi căm thù
và ứa nước mắt…
Ngày khai mạc lớp học, anh em đến đầy đủ, trước buổi khai
mạc, gần năm mươi anh em chúng tôi đều phải viết bản
"Ngôn chí", nói rõ nghề nghiệp và động cơ của mình ra
ngoài. Khi làm lễ khai mạc, học viên cử đại biểu phát biểu ý
kiến. Tôi cũng là một người "bị" anh em cử đứng lên nói.
Tôi lúc ấy thật là lúng túng; đứng lên, tim đập thình thịch,
mặt đỏ bừng rồi tái mét, trông một người thành hai, ba
người, cái bàn hình như nâng lên rồi hạ xuống. Một hồi, tôi
mới nói được.
Địa điểm lớp học, hình như ở đường Văn Minh thì phải, đối
diện với một Hội quán Tổng Nông hội, cách nhau một quảng
trường. Ở đấy, vừa là Hội quán vừa là ký túc xá của lớp
huấn luyện cán bộ Nông vận tỉnh Quảng Đông. Hàng ngày
chúng tôi cũng sang ăn cơm ở bên đó. Sau khi lớp chúng tôi
mở, Tổng Nông hội mở tiệc trà hoan nghênh.
Ngoài cửa lớp học, treo một cái biển có chữ lớn "Đặc biệt
chính trị huấn luyện ban". Tiền chi phí của lớp học do Đảng
cộng sản Trung Quốc giúp một phần, các tổ chức giúp một
phần, anh em sĩ quan và học sinh quân Việt Nam ở trường
Hoàng Phố hàng tháng bớt tiền lương đóng góp một phần.
