Đồng chí Vương hỏi tuổi, hỏi công việc làm ăn của tôi, hỏi
hoàn cảnh lính ta dưới tàu chiến Pháp, hỏi tình hình đồng
bào trong nước. Hồi ấy, Pháp đang ra sức vơ vét của cải,
bóc lột dân ta để bù đắp vào những thiệt hại của chúng do
cuộc đại chiến lần thứ nhất gây ra. Chúng mộ phu đi làm ở
Hòn Gai, Cẩm Phả, đi vào đồn điền cao su trong Nam. Đời
sống của những anh em ấy thật là trăm cay nghìn đắng.
Dân quê thì luôn luôn thiên tai, hết lụt đến hạn. Tôi lấy làng
tôi ra làm ví dụ, lụt liền ba năm, nhiều bà con chỉ còn cái
xác, thế mà vẫn phải è cổ ra mà đóng sưu cao, thuế nặng.
Tôi được dịp thổ lộ những nỗi uất ức của tôi. Đồng chí
Vương chăm chú lắng nghe. Nghe xong đồng chí nói, tôi
không nhớ lời được, chỉ nhớ là đồng chí Vương nhấn mạnh
vào nhiệm vụ đấu tranh chống đế quốc Pháp, và tuyên
truyền yêu nước cho tôi. Rồi đồng chí lại hỏi tôi được học
đến đâu? Tôi nói nhà nghèo, chẳng được học mấy. Đồng chí
Vương bảo tôi: "Đấy, các đồng chí cũng thất học. Chúng ta
cần giúp đỡ nhau học thêm…"
Buổi gặp đầu tiên ấy cũng ngắn thôi. Nhưng đối với tôi, đấy
là kỷ niệm sâu sắc. Gặp đồng chí Ích, tôi đã phấn khởi. Gặp
đồng chí Vương, tôi càng phấn khởi hơn. Không những tôi
nhận thấy ở đồng chí Vương một người có một tấm lòng
yêu nước sâu rộng, mà còn tìm thấy ở đồng chí một người
anh săn sóc mình từng li từng tí. Nhưng điều tôi thích nhất
vẫn là cách đối xử thân mật và những lời nói ôn tồn, thấm
thía của đồng chí Vương.
Cách đó không lâu, tôi được kết nạp vào Thanh niên cách
mạng đồng chí hội. Trong buổi lễ kết nạp, đồng chí Vương
cũng có mặt. Từ đó, mỗi tuần hai kỳ, tôi từ Sa Điện sang
Quảng Châu, dự lớp huấn luyện chính trị, mở cho một số
