Quốc ông Nguyễn từ phương Bắc tuyên truyền về nước. Bây
giờ ở Xiêm, ông tuyên truyền về nước từ phương Tây.
Những hoạt động của ông, dù hết sức cẩn thận, vẫn không
thể hoàn toàn giữ bí mật. Ở đâu có Việt kiều, là tổ chức
trường học cho trẻ em. Ở đâu có trường học, là nơi đó cha
mẹ tụ họp để nghe đọc báo và bàn bạc công việc. Nạn cờ
bạc, thói cãi nhau bớt hẳn. Người lớn giúp đỡ nhau trong
công việc. Trẻ em không ngỗ nghịch nữa. Nạn mù chữ dần
dần thanh toán hết. Nói tóm lại có một sự thay đổi trong
kiều bào Việt Nam ở Xiêm.
Trước tiên, người Pháp nghi ngờ, và về sau chúng đoán là
ông Nguyễn ở đâu trong vùng này, nhưng không biết đích
xác ở đâu. Chúng cho mật thám đi tìm. Nhưng trong bọn
mật thám, có một người khá. Người này tin cho ông Nguyễn
biết, ông bày cho anh ta cách khai báo để làm cho bọn
Pháp tin.
Gặp khi nguy hiểm quá, bị theo dõi riết, ông Nguyễn đã
lánh vào ngôi chùa, tạm cắt tóc đi tu để tiếp tục hoạt động.
Ở đây có một chuyện đáng kể lại : trên bờ sông Cửu Long
về phía Xiêm có một số khá đông Việt kiều. Người Pháp rất
chú ý đến họ. Chúng đặt rất nhiều mật thám để kiểm soát
họ. Khi dò được những người Việt Nam yêu nước, chúng
báo cảnh sát Xiêm đi với chúng để bắt những người cách
mạng.
Người Xiêm rất tốt với người Việt Nam nhưng không muốn
có sự phiền phức ngoại giao cho nên họ miễn cưỡng đối với
Pháp. Song những vụ bắt bớ này ít có kết quả, nhờ sự giúp
đỡ của nhân dân Xiêm. Một hôm một người cán bộ bị mật
