Việc này lại một lần nữa phơi bày sự đê hèn của bọn Tưởng.
Đến Tây An, Bác đi Quảng Tây, vì Quảng Đông hồi đó bị
giặc Nhật chiếm rồi. Cùng đi chuyến ấy có đồng chí L. là
cán bộ Đảng. Để cho có vẻ, đồng chí L. ra vai quan trưởng,
Bác thì làm vai lính hầu của L.
Ở Quế Lâm (tỉnh lỵ Quảng Tây) có biện sự xứ và một đơn vị
nhỏ của Bát lộ quân. Bác vừa tham gia công việc Bát lộ
quân, vừa tìm cách liên lạc với trong nước. Các đồng chí
Trung Quốc giúp Bác nhiều trong việc này.
Khi đơn vị Bát lộ quân mới đến đóng ngoại ô Quế Lâm,
nhân dân địa phương tỏ vẻ lạnh nhạt, vì họ đã bị Quốc dân
đảng tuyên truyền. Nhưng ra sức thực hành khẩu hiệu “Hết
lòng giúp đỡ nhân dân”, cho nên không bao lâu thì cảm tình
giữa Bát lộ quân và bà con địa phương đã trở lên “Như cá
với nước”.
Bác được đơn vị bầu làm chủ nhiệm Câu lạc bộ. Câu lạc bộ
vừa là một cơ quan văn hóa của đơn vị, vừa là cơ quan
tuyên truyền đối với nhân dân địa phương.
Được ít lâu, Bác đi Hàm Dương với đồng chí tướng quân
Diệp Kiếm Anh. Vì Bát lộ quân và Tân tứ quân khéo dùng
chiến thuật du kích, luôn luôn thắng lợi trước mặt trận cũng
như sau lưng địch. Ngày bắt đầu chống Nhật, hai quân đội
ấy chỉ có độ 4 vạn chiến sĩ ; năm 1938 đã phát triển đến 18
vạn người, đã thu phục lại nhiều nơi bị Nhật chiếm vì quân
Quốc dân đảng bỏ chạy, đã mở được nhiều khu giải phóng
rộng lớn, và đương đầu với hơn 40 vạn quân Nhật. Còn
quân Quốc dân đảng thì liên tiếp thua trận này đến trận
khác. Thấy vậy, Tưởng Giới Thạch bèn nhờ Bát lộ quân dạy
