những tên thủ đô Mạc Tư Khoa, Bá-linh, v.v… là những tên
tôi nhớ như in không thể nào quên được.
Một điều Bác hay hỏi đi hỏi lại, và cũng là điều tôi nhớ nhất
là : “ Đi làm cán bộ, đảng viên thì phải giữ vững đạo đức
cách mạng. Phải làm cho dân tin, dân yêu, dân phục. Làm
cho dân tin, nghĩa là phải trung thành, thực thà. Làm cho
dân phục, nghĩa là phải đứng trước quần chúng khi nguy
nan khó khăn. Làm cho dân yêu nghĩa là phải kính già yêu
trẻ, đứng đắn với phụ nữ, bình đẳng với mọi người. Lại phải
cần kiệm liêm chính, nhân nghĩa, trí, dũng,…”
Đạo đức cách mạng đó không những tôi được nghe Bác
nhắc đi nhắc lại, mà tôi còn học tập được ngay ở bản thân
Bác. Có đến hang Cốc Bó mới thấy hết điều kiện sống của
Bác ở đây rất gian khổ. Cái hang của Bác ở trên núi cao, từ
bờ suối trèo lên phải qua một quãng dốc khá dài, có cây
rậm rạp vít chặt lối đi, hễ mưa xuống là trơn nhẫy và vắt ra
nhiều như trấu. Lên đến cửa hang, muốn vào trong còn
phải chui sâu xuống dưới không bám chắc tay có thể tụt,
ngã.
Chỗ hang Bác ở chật chội, có hai ba ngách nhỏ. Trong một
ngách có tảng đá to, Bác gác vài cái que, rải lá lên làm
giường nằm. Không khí ở hang ẩm thấp. Ngày nắng ráo còn
khá, những hôm trời mưa rét ẩm ướt, nằm trong hang cảm
thấy lạnh buốt thấu xương. Những giọt nước mưa tụ lại ở
trên đỉnh hang rơi xuống lách tách như không bao giờ dứt.
Cũng có lúc tôi nghĩ : cho mình ở thế này mấy ngày liền
chắc cũng khổ sở lắm. Tôi sinh ra và lớn lên ở trên vùng
rừng núi, nhìn cảnh đó đã thấy ngài ngại. Còn Bác tuổi đã
