tử chi bất nhẫn khí kì quân, như thử kì hậu dã. Công Tôn Sửu vấn viết:
“Phu tử hà vi bất dự?” Mạnh Tử viết: “Phương kim thiên hạ, xá ngã kì thùy
tai, nhi ngô hà vi bất dự?” Quân tử chi ái kì thân, như thử kì chí dã. Phù như
thử nhi bất dụng, nhiên hậu tri thiên hạ quả bất túc dữ hữu vi, nhi khả dĩ vô
hám hĩ.
Nhược Giả Sinh giả, phi Hán Văn chi bất năng dụng sinh, sinh chi bất
năng dụng Hán Văn dã. Phù Ráng
hầu thân ác thiên tử tỉ nhi thụ chi
Văn Đế, Quán Anh liên binh sổ thập vạn, dĩ quyết Lưu, Lữ chi thư hùng,
hựu giai Cao Đế chi cựu tướng. Thử kì quân thần tương đắc chi phận, khởi
đặc phụ tử cốt nhục thủ túc tai? Giả Sinh, Lạc Dương chi thiếu niên, dục sử
kì nhất triêu chi gian, tẫn khí kì cựu nhi mưu kì tân, diệc dĩ nan hĩ. Vi Giả
Sinh giả, thượng đắc kì quân, hạ đắc kì đại thần, như Ráng, Quán chi thuộc,
ưu du, tẩm tí nhi thâm giao chi, sử thiên tử bất nghi, đại thần bất kị, nhiên
hậu cử thiên hạ nhi duy ngô chi sở dục vi; bất quá thập niên, khả dĩ đắc chí.
An hữu lập đàm chi gian, nhi cự vi nhân thống khốc tai?
Quan kì quá Tương vi phú dĩ điếu Khuất Nguyên, oanh hu uất muộn,
địch nhiên hữu viễn cử chi chí, kì hậu dĩ tự thương khốc khấp chí ư yêu
tuyệt; thị diệc bất thiện xử cùng giả dã. Phù mưu chi nhất bất kiến dụng, tắc
an tri chung bất phục dụng dã? Bất tri mặc mặc dĩ đãi kì biến, nhi tự tàn chí
thử! Ô hô! Giả Sinh chí đại nhi lượng tiểu, tài hữu dư nhi thức bất túc dã.
Cổ chi nhân hữu cao thế chi tài, tất hữu di tục chi lụy; thị cố phi thông minh
duệ trí bất hoặc chi chủ, tắc bất năng toàn kì dụng. Cổ kim xưng Phù Kiên
đắc Vương Mãnh ư thảo mao chi trung, nhất triêu tận xích khứ kì cựu thần,
nhi dữ chi mưu. Bỉ kì thất phu, lược hữu thiên hạ chi bán, kì dĩ thử tai?
Ngu thâm bi sinh chi chí, cố bị luận chi, diệc sử nhân quân đắc như Giả
Sinh chi thần, tắc tri kì hữu quyến giới chi tháo, nhất bất kiến dụng, tắc ưu
thương bệnh trở, bất năng phục chấn; nhi vi Giả Sinh giả, diệc cẩn kì sở
phát tai!
DỊCH NGHĨA
LUẬN VỀ GIẢ NGHỊ