Mỗ khải: Tạc nhật mông giáo, thiết dĩ vi dữ Quân Thực du xử, tương
hiếu chi nhật cửu, nhi nghị sự mỗi bất hợp, sở thao chi thuật đa dị cố dã; tuy
dục cường quát chung tất bất mông kiến sát, cố lược thượng báo, bất phục
nhất nhất tự biện. Trùng niệm mông Quân Thực thị ngộ hậu, ư phản phúc
bất nghi lỗ mãng, cố kim cụ đạo sở dĩ, kí Quân Thực hoặc kiến thứ dã.
Cái Nho giả sở tranh
, vưu tại ư danh thực; danh thực dĩ minh, nhi
thiên hạ chi lí đắc hĩ. Kim Quân Thực sở dĩ kiến giáo giả, dĩ vi xâm quan,
sinh sự, chinh lợi, cự gián, dĩ trí thiên hạ oán báng dã. Mỗ tắc dĩ vị: thụ
mệnh ư nhân chủ, nghị pháp độ nhi tu chi ư triều đình, dĩ thụ chi ư hữu tư,
bất vi xâm quan; cử tiên vương chi chính, dĩ hưng lợi trừ tệ, bất vi sinh sự;
vi thiên hạ lí tài, bất vi chinh lợi; tịch tà thuyết, nạn nhâm nhân, bất vi cự
gián; chí ư oán phỉ chi đa, tắc cố tiền tri kì như thử dã. Nhân tập ư cẩu thả
phi nhất nhật, sĩ đại phu đa dĩ bất tuất quốc sự, đồng tục tự mị ư chúng vi
thiện. Thượng nãi dục biến thử, nhi mỗ bất lượng địch chi chúng quả, dục
xuất lực trợ thượng dĩ kháng chi, tắc chúng hà vi nhi bất hung hung nhiên?
Bàn Canh chi thiên, tư oán giả dân dã, phi đặc triều đình sĩ đại phu nhi dĩ.
Bàn Canh bất vi oán giả cố, cải kì độ; độ nghĩa nhi hậu động, thị nhi bất
kiến khả hối cố dã.
Như Quân Thực trách ngã dĩ tại vị cửu, vị năng trợ thượng đại hữu vi, dĩ
cao trạch tư dân, tắc mỗ tri tội hĩ. Như viết kim nhật đương nhất thiết bất sự
sự, thủ tiền sở vi nhi dĩ, tắc phi mỗ chi sở cảm trí.
Vô do hội ngộ, bất nhiệm khu khu hướng vãng chi chí.
DỊCH NGHĨA
THƯ ĐÁP QUAN GIÁN NGHỊ HỌ TƯ MÃ
Tôi kính thưa: hôm nọ mang ơn bác chỉ giáo, trộm nghĩ tôi với Quân
Thực
giao du với nhau đã lâu, cảm tình tuy hòa hợp mà mỗi lần bàn về
việc nước thì ý kiến bất đồng, chỉ do chủ trương mỗi người thường một
khác, dù tôi có gắng sức giải thích, thì rốt cuộc cũng không được bác hiểu
cho, vì vậy mà đã không dâng thư lên biện bạch từng điều, từng điều
một
. Nhưng nhớ trước kia tôi được Quân Thực hậu đãi, thì nghĩ đi nghĩ
