XIV. Điều kiện vật chất và mục đích lí tưởng
Liệu có hợp lý không khi nhóm đa số, những người lên tiếng phản bác chức năng cai
quản của chính quyền, phải phục tùng thiểu số những người tự do? Không nghi ngờ gì
rằng giữa hai trưởng hợp (i) thiểu số tự do nắm quyền lực và, chẳng mất mát gì cả,
thúc ép số đông kia giữ lấy tự do của chính họ, và (ii) đa số nắm quyền lực và bắt thiểu
số làm nô lệ nhằm thỏa mãn niềm vui hạ đẳng của mình, thì trường hợp đầu sẽ hợp lý
hơn. Những người không tìm kiếm gì ngoài tự do chính đáng của chính họ sẽ luôn có
quyền bảo vệ nó mỗi khi họ có đủ sức mạnh dù số người phản đối có đông đến mức
nào.
John Milton
Thế hệ chúng ta thường hãnh diện là họ ít quan tâm đến các vấn đề kinh
tế hơn các thế hệ cha ông. “Sự cáo chung của con người kinh tế” hứa hẹn
trở thành huyền thoại quan trọng nhất của thời đại chúng ta. Trước khi chấp
nhận lời khẳng định này hay coi sự thay đổi như thế là có ý nghĩa ta phải
kiểm tra một chút xem nó đúng đến mức nào. Khi xem xét những lời kêu
gọi về việc tái thiết xã hội đang vang lên mạnh mẽ khắp nơi, chúng ta đều
thấy rằng tất cả đều có tính chất kinh tế: chúng ta đã thấy rằng việc “giải
thích lại theo thuật ngữ kinh tế” các lí tưởng chính trị của quá khứ như tự
do, bình đẳng, và an ninh là một trong những đòi hỏi cơ bản của chính
những người vừa tuyên bố về sự cáo chung của con người kinh tế. Không
còn nghi ngờ gì rằng hơn lúc nào hết, niềm tin và khát vọng của con người
hiện nay được dẫn đạo bởi các học thuyết kinh tế, bởi niềm tin được cổ
động một cách rộng rãi rằng hệ thống kinh tế của chúng ta là một hệ thống
phi lí, bởi những lời khẳng định sai lầm về “sự sung túc tiềm tàng”, bởi
những lí thuyết rởm (pseudotheories) về tính tất yếu của độc quyền và bởi
ấn tượng về những sự cố được làm rùm beng như việc phá hủy các kho
nguyên liệu hay việc ngăn chặn các sáng chế mà người ta quy cho là tại vì
cạnh tranh, nhưng đây là những việc không thể xảy ra trong nền kinh tế
cạnh tranh, chúng chỉ có thể xảy ra trong nền kinh tế độc quyền và thường
là nền kinh tế độc quyền được chính phủ bảo trợ
