Thành Phú Xuân, hào kiệt ngộ anh tài
*
Kim Sơn - Núi Vàng!!!
Đó là một tập hợp những ngọn núi thuộc dãy Trường Sơn, nối liền với
dãy núi An Lão nằm trong địa phận huyện Bồng Sơn, phủ Quy Nhơn, phía
chính Tây trị sở Lại Khánh, nơi khởi nguồn của dòng Lại Dương Giang,
một trong ba con sông lớn ở phủ Quy Nhơn.
Dãy Kim Sơn trập trùng hiểm trở, cổ thụ ngàn năm cao lớn rậm rạp,
nhiều nơi mây mọc chằng chịt, gai góc um tùm tạo thành những truông
mây bạt ngàn. Núi có tên Kim Sơn vì trong núi có nhiều vàng. Vàng ở đây
đã được triều đình nhà Lê khai thác để đúc người vàng cống cho nhà Minh.
Lệ cống người vàng thâm độc này có từ đầu đời nhà Hậu Lê. Nguyên do vì
nhà Minh đòi vua Lê Thái Tổ phải đền mạng cho tướng Liễu Thăng đã bị
tướng Lê Sát của ta chém đầu ở ải Chi Lăng năm 1427. Suốt mấy trăm
năm, lượng vàng khắp nơi trong nước Đại Việt bị cống dần sang Trung
Hoa.
Vùng Lại Khánh và Bồng Sơn có nhiều người giàu lên nhờ thu mua,
tinh lọc, chế biến vàng nữ trang. Trong số đó phải kể đến họ Trần ở Hoàng
Kim Môn gần thành Lại Khánh. Họ Trần đã có mặt ở núi vàng từ lúc nơi
đây được phát hiện và khai thác. Họ làm nghề thu mua và chế biến vàng từ
thuở khai thiên đến thời Nguyễn Phúc Khoát lên ngôi vào năm 1738 đã
truyền được năm đời. Người nối dõi đời thứ năm là Trần Đại Chí. Đại Chí
vốn là người khôn ngoan, sống kín đáo nhưng lại kết giao rất rộng với
những nhà giàu, có thế lực, các quan chức phủ, huyện của chính quyền sở
tại... Một trong những gia tộc có mối giao tình mật thiết với ông ta là Châu
gia trang của Châu Doãn Thành ở mặt nam núi Bích Khê, thuộc địa phận
Phù Ly. Trần Đại Chí và Châu Doãn Thành tuy không kết nghĩa sinh tử chi
