Én Liệng Truông Mây - Hồi 35 - Phần 2
Năm Mậu Tý 1768, chỉ mới sắp sửa vào tiết Cốc vũ mà khí trời đã oi bức
vô cùng. Cái nóng của đất trời hợp với khói lửa chiến chinh đã biến cõi trần
gian này thành một bể trầm luân mà những người dân khốn khó đang phải
lặn hụp trong đó. Tuy vậy mọi người đều cảm thấy vui mừng vì trong lòng
họ đang nảy mầm hi vọng. Niềm hi vọng đơn sơ là diệt cho được tên Quốc
phó và bè lũ, tìm lại được miếng cơm manh áo mà họ đang thiếu, vô cùng
thiếu. Họ hi vọng sẽ có được một trật tự mới, một xã hội mới, một cuộc
sống mới. Chỉ với niềm hi vọng đó, nhiều người trong số họ đã không tiếc
máu xương để trở thành những phần tử cấu thành chiến tranh.
Cho nên, chiến tranh dù tàn khốc vẫn có lý lẽ và tiếng nói riêng của nó. Cái
lý lẽ và tiếng nói của sự thèm khát tự do khi bị áp bức, của nghèo đói muốn
được ấm no, của bất công muốn tìm lấy công bằng, của chính nghĩa muốn
đập tan phi nghĩa... Bởi vậy khi phê bình về một cuộc nổi loạn, một cuộc
chiến tranh, người đương cuộc có cái nhìn khác với những người trong
tương lai khi nhìn về quá khứ và kẻ đương quyền đánh giá khác với người
bị trị. Từ đó giá trị thực của một cuộc chiến tranh thường bị bóp méo hay
vo tròn tùy theo vị trí của người có quyền thẩm định nó. Và kẻ chiến thắng
luôn là kẻ có quyền thẩm định, bởi vậy, lắm khi có những cuộc nổi dậy,
những người anh hùng đã bị bỏ quên theo dĩ vãng, theo thời gian.
Con người vốn không muốn có chiến tranh, nhưng lịch sử nhân loại đã có
hàng ức vạn cuộc chiến, chính nghĩa có mà phi nghĩa cũng có. Suy cho
cùng, đó cũng chỉ là quy luật của tiến hóa, tồn vong, sinh tử... Quy luật của
những cặp đôi lưỡng cực song hành theo tự nhiên mà có vậy.
***
