Vụ Châu Á thuộc Bộ Ngoại giao
Vụ Châu Á thuộc Bộ Ngoại giao là nơi có thể tìm thấy những nhà ngoại
giao giỏi nhất và sáng láng nhất, đây cũng là vụ lớn nhất và quan trọng nhất
của bộ. Những người có công đầu cho thành công cực kỳ ấn tượng trong
chính sách châu Á của Trung Quốc là Phó Doanh (hiện là đại sứ tại Úc,
trước đó là vụ trưởng Vụ Châu Á, một trong số ít những quan chức cấp cao
trong bộ là phụ nữ), cố vấn giàu kinh nghiệm của bà, Vương Nghị (hiện là
đại sứ tại Nhật và trước là thứ trưởng phụ trách châu Á), và các nhóm nhà
ngoại giao trẻ tài năng mà họ đào tạo.
Lần đầu tiên tôi tiếp xúc với Phó Doanh là vào năm 1995, khi ấy bà bốn
mươi tuổi, tham dự một cuộc họp của diễn đàn Đối thoại Hợp tác Đông Bắc
Á (NEACD), đàm phán sáu bên không chính thức về các vấn đề an ninh khu
vực của các quan chức và học giả đến từ Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật, Hàn
Quốc, CHDCND Triều Tiên và Nga. Hôm đó tôi làm chủ tọa. Khi chúng tôi
tổ chức cuộc gặp đầu tiên tại Đại học California-San Diego năm 1993,
chúng tôi thấy thuyết phục Trung Quốc tham dự khó khăn hơn là CHDCND
Triều Tiên – quan chức cấp cao nhất của Trung Quốc được ủy quyền tham
dự là một vị bí thư thứ hai của đại sứ quán Trung Quốc ở thủ đô
Washington. Tại các cuộc gặp đầu tiên của nhóm, quan chức Trung Quốc
hành xử dè dặt và không thoải mái, giả bộ vì một mặt họ không muốn bị gạt
ra ngoài, nhưng mặt khác lại phản đối chủ đề thảo luận, tuyên bố của nhóm
và bất cứ thứ gì khác ngoài phát ngôn. Những gì tôi nói giống hệt các bài xã
luận nhàm chán trên tờ Nhân dân Nhật báo.
Mặc dù vậy, Phó Doanh lại như một làn gió tươi mới – nói năng khúc
chiết, đầy phong cách và rất tự nhiên với người nước ngoài. Bà đã học ở
Anh và làm cho phái đoàn gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc tại
Campuchia vào đầu những năm 1990, một kinh nghiệm làm việc quý báu về
hợp tác quốc tế.
