Bị kẹp giữa hai làn đạn, một bên là các sức ép quốc tế và bên kia là các
sức ép trong nước, các nhà lãnh đạo Trung Quốc vào thời đó, Hồ Diệu Bang
là tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc và Triệu Tử Dương là thủ tướng,
nhưng Đặng Tiểu Bình, mặc dù không phải là người chính thức nắm chức vụ
lãnh đạo cao nhất, lại được thừa nhận rộng rãi là nhà lãnh đạo tối cao - tỏ
thái độ coi trọng Nhật Bản hơn nhiều so với những người kế nhiệm họ vào
năm 2005. Một bài báo dài và mang tính áp đặt được cơ quan tuyên truyền
của Đảng Cộng sản Trung Quốc soạn thảo, nhan đề “Quý trọng các mối
quan hệ hữu nghị Trung Quốc-Nhật Bản mà khó khăn lắm chúng ta mới xây
đắp được”, đã bảo vệ mạnh mẽ nhân dân Nhật Bản và nhấn mạnh, chỉ có
một nhóm nhỏ trong số họ ủng hộ chủ nghĩa quân sự. Thủ tướng Triệu Tử
Dương đã gặp Thủ tướng Nakasone tại New York nhân dịp Đại Hội đồng
Liên Hợp Quốc nhưng không đưa ra một tuyến bố công khai mạnh mẽ, ngay
cả khi các sinh viên đang biểu tình phản đối việc thủ tướng Nhật thăm Đền
Yasukuni. Và cũng trong thời gian này, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Hồ
Diệu Bang đã gặp ủy ban Hữu nghị Trung-Nhật thế kỷ 21.
Mặc dù các nhà lãnh đạo Trung Quốc thời bấy giờ tỏ thái độ sẵn sàng
công khai bảo vệ mối quan hệ với Nhật Bản hơn lãnh đạo ngày nay, nhưng
họ cũng áp dụng cách thức xử lý khéo léo tương tự với các sinh viên đã
tham gia biểu tình mà chúng ta thấy năm 2005, ca ngợi tinh thần yêu nước
của các sinh viên song kêu gọi họ tập trung vào việc “học hành chăm chỉ” và
“xây dựng tổ quốc trở thành một cường quốc xã hội chủ nghĩa vững mạnh
và thịnh vượng”. Những từ ngữ này là một phần bài diễn văn của Phó Thủ
tướng Lý Bằng tại cuộc họp có sự tham dự của sáu nghìn sinh viên, được tổ
chức vào ngày 9 tháng Mười hai nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày các sinh
viên xuống đường biểu tình chống Nhật vào năm 1935, nhằm ngăn chặn
những cuộc biểu tình bùng phát tự nhiên vào ngày này. Vào thời đó, cũng
như ngày nay, không một sinh viên nào bị kỷ luật vì tham gia vào các cuộc
biểu tình chống Nhật Bản.
Đặng và những người thân tín của mình có vẻ như đã đặt dấu chấm hết
cho các cuộc biểu tình của sinh viên chống Nhật Bản mà không phải trả giá
gì về mặt nội bộ hoặc quốc tế. Tuy nhiên, trên thực tế, việc xóa bỏ các cuộc
