Tư duy mới về Nhật Bản
Bản chất của cách tiếp cận mới mà Trung Quốc áp dụng đối với Nhật Bản
từ năm 2000 là nhằm xoa dịu mối nghi kỵ của người dân Nhật Bản bằng
cách bớt nhấn vào quá khứ và vì thế lịch sử chỉ là một trong nhiều vấn đề
thuộc chương trình nghị sự giữa hai nước. Cách tiếp cận mới này vận dụng
một câu ngạn ngữ cổ điển, “lấy lịch sử làm tấm gương để hướng về tương
lai” nhằm đặt một dấu chấm cho lịch sử, đồng thời tập trung vào việc cải
thiện mối quan hệ trong tương lai. Ngoại trưởng Trung Quốc Đường Gia
Triền, trong một cuộc trả lời phỏng vấn các nhà báo Nhật (không đưa tin
trên các báo của Trung Quốc), nói rằng Trung Quốc sẽ đánh giá quan hệ với
Nhật Bản dựa trên “triển vọng dài hạn và chiến lược”. Trung Quốc phản ứng
khá dè dặt khi Quốc hội Nhật Bản thông qua các đạo luật mới nhằm cho
phép sử dụng vũ lực quân sự để đáp trả lại nhiều tình huống “khẩn cấp”
quốc tế. Người Nhật đã ghi nhận sự chuyển biến của Trung Quốc theo
hướng mà họ gọi là “ngoại giao nụ cười”.
Chuyến thăm Nhật Bản của Thủ tướng Chu Dung Cơ năm 2000 đã sử
dụng cách tiếp cận mới này nhằm cải thiện đánh giá của Nhật Bản đối với
Trung Quốc. Họ Chu đã cố tình hạ thấp vấn đề lịch sử trong bài phát biểu
của mình, ông chỉ đề cập vấn đề này trong trả lời phỏng vấn, và ông đã tiến
hành một cuộc đối thoại thân thiện với người dân Nhật Bản, được truyền
hình trực tiếp. Khi được hỏi về thời kỳ chiến tranh, thủ tướng Trung Quốc
đã trả lời, cả người dân Nhật Bản và Trung Quốc đều đã phải chịu mất mát
đau thương vì vậy không nên đổ lỗi cho người Nhật. Theo đánh giá của Vụ
Châu Á Bộ Ngoại giao Trung Quốc, vốn đã cử những lãnh đạo cao cấp nhất
của mình tháp tùng ông Chu trong chuyến thăm Nhật Bản để xử lý tại chỗ
những thông điệp của ông Chu, chuyến thăm là một thành công lớn.
Các nhà ngoại giao Trung Quốc đã cố gắng duy trì quan hệ ổn định với
Nhật Bản bằng cách phản ứng bình tĩnh trước những sự kiện mà nếu không
