xử lý khéo léo có thể gây ra khủng hoảng. Ví dụ, năm 2001, tại biển Hoa
Đông, các tàu tuần tiễu của lực lượng Phòng vệ Hải quân Nhật Bản đã đuổi
theo và nổ súng vào một chiếc tàu không rõ tung tích mà về sau hóa ra là
của Bắc Triều Tiên. Phía Bắc Triều Tiên đã bắn trả và đánh chìm chiếc tàu ở
ngoài khơi Trung Quốc. Thay vì làm ầm ĩ câu chuyện, Bộ Ngoại giao Trung
Quốc đã cho phép Nhật Bản vào trục vớt con tàu. Theo một sĩ quan quân đội
Trung Quốc, vấn đề này được giải quyết khá dễ dàng vì “người dân không
quan tâm lắm” đến con tàu bí ẩn của Bắc Triều Tiên.
Trung Quốc cũng đã nỗ lực để tăng cường quan hệ hợp tác với Nhật Bản
trong các khuôn khổ đa phương, như là Pháp và Đức từng làm ở châu Âu.
Bắc Kinh đã đề xuất tham vấn ba bên giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn
Quốc, ban đầu tập trung vào các vấn đề kinh tế, và sau đó là các vấn đề
chính trị và an ninh. Hội nghị cấp cao ASEAN + 3 lần thứ nhất được tổ chức
năm 1997 nhằm giải quyết vấn đề khủng hoảng tài chính châu Á, và đến
năm 2000 nhóm này đã tiến hành họp thường niên. Bộ Ngoại giao Trung
Quốc thúc đẩy mạnh mẽ các cuộc tiếp xúc ba bên cấp cao này như một cử
chỉ cho thấy họ tôn trọng Nhật Bản như một cường quốc ngang hàng, và
không còn muốn “truất” Nhật Bản khỏi vai trò nhà lãnh đạo ở khu vực.
Những sáng kiến như vậy ít vấp phải sự phản đối từ phía dư luận trong nước
vì ngoại giao đa phương hiếm khi được đưa lên trang nhất của các tờ báo.
Cùng thời gian này, các chuyên gia nghiên cứu chiến lược của Trung
Quốc có mối quan hệ rộng rãi đã bắt đầu thảo luận với một thái độ thoải mái
hơn về Nhật Bản tại các hội thảo quốc tế. Chính bản thân tôi đã quan sát
thấy sự chuyển biến này với tư cách là người tham gia tổ chức Đối thoại
Hợp tác Đông Bắc Á, một diễn đàn an ninh phi chính thức giữa các quan
chức và các học giả đến từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Nga, Bắc Triều
Tiên và Hàn Quốc, nhóm họp thường xuyên kể từ năm 1993. Các đại biểu
Trung Quốc trong nhiều năm liền đã luôn kêu gào phản đối người Nhật về
việc khôi phục lại chủ nghĩa quân sự và hợp tác phòng thủ tên lửa với
Washington, nhưng họ đã chuyển “tông” năm 2001 và ít chỉ trích chính sách
của Nhật Bản hơn. Tại một diễn đàn Trung-Nhật tổ chức năm 2002, người
Nhật đã ngạc nhiên khi nghe giám đốc viện nghiên cứu có liên quan với Bộ
