Hệ lụy của truyền thông và Internet
Phương pháp tiếp cận thực dụng của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đối với
Nhật Bản đã phải chịu một “thảm họa” về quan hệ công chúng khi Thủ
tướng Nhật Koizumi quyết định đến thăm Đền Yasukuni vào tháng Tám
năm 2001. Lúc đó Thượng Hải đang chuẩn bị đón chào tất cả các vị nguyên
thủ của châu Á và Hoa Kỳ đến dự hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác
Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) vào tháng Mười, một sự kiện sẽ
cho phép Trung Quốc chứng tỏ mình là một cường quốc kinh tế và ngoại
giao trên thế giới, và chính phủ Trung Quốc muốn tránh không để xung đột
Trung-Nhật phủ bóng đen lên sự kiện này. Chỉ một thời gian rất ngắn sau vụ
khủng bố ngày 11 tháng Chín vào nước Mỹ, Koizumi đã thực hiện chuyến
thăm một ngày tới Bắc Kinh để gặp Chủ tịch Giang Trạch Dân và Thủ tướng
Chu nhằm xoa dịu tình hình. Chuyến thăm này được tiến hành dựa trên kịch
bản đã thỏa thuận giữa chuyên gia về Nhật Bản - Thứ trưởng Ngoại giao
Trung Quốc Vương Nghị với đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc. Sự kiện trọng
tâm mang tính biểu trưng của chuyến thăm là việc Koizumi đến thăm đài
tưởng niệm chiến tranh chống Nhật Bản tại cầu Marco Polo ở ngoại ô Bắc
Kinh, nơi cuộc chiến nổ ra năm 1937. Ông đã xin lỗi những nạn nhân trong
cuộc xâm lược của Nhật Bản và đặt một vòng hoa tại bức tượng người lính
Trung Quốc lớn, một đài tưởng niệm những người lính đã hy sinh trong
cuộc chiến tranh.
Nhưng khi Koizumi thăm Đền Yasukuni lần thứ hai, vào mùa xuân năm
2002, bất chấp những nỗ lực dàn xếp của các nhà ngoại giao Trung Quốc
trong vâm đề này, các phương tiện truyền thông và trang tin Internet của
Trung Quốc đã phản ứng dữ dội. Chủ tịch Giang Trạch Dân cảm thấy mình
bị phản bội. Ông nói bóng gió rằng Thủ tướng Koizumi đã hứa với ông sẽ
không đi thăm ngôi đền lần nữa. Koizumi không bao giờ được mời quay lại
thăm Trung Quốc.
