khả năng cạnh tranh của Trung Quốc.) Tuy nhiên, người dân Hoa Kỷ cảm
thấy dễ chịu về Trung Quốc hơn là các nước láng giềng của Trung Quốc, và
coi Trung Quốc như một đối thủ hơn một đối tác. Ba phần tư dân chúng Hoa
Kỳ quan ngại khả năng Trung Quốc trở thành một siêu cường quân sự.
Những lời nói hoa mỹ của Trung Quốc về “sự trỗi dậy hòa bình” và “cường
quốc có trách nhiệm” không thuyết phục được người dân Hoa Kỳ rằng
những ý định thực sự của họ với Hoa Kỳ là hoàn toàn thiện chí. Khi được
hỏi, 58% người dân Hoa Kỳ trả lời rằng họ hoàn toàn không tin hoặc tin rất
ít rằng Trung Quốc sẽ hành xử có trách nhiệm trên trường quốc tế, và 60%
nói rằng họ không tin Trung Quốc sẽ đếm xỉa đến lợi ích của Hoa Kỳ khi họ
hoạch định chính sách đối ngoại.
Một điều nữa, nếu các nhà lãnh đạo Trung Quốc không chịu trách nhiệm
đối với dân thường hoặc gắn các lợi ích kinh tế vào mối quan hệ tốt đẹp,
điều gì ngăn được họ không thay đổi giọng điệu ngay khi họ có đủ sức mạnh
để thách thức Hoa Kỳ? Toàn dân Trung Quốc tìm thấy lợi ích lớn trong việc
tránh xung đột với Hoa Kỳ, nhưng ai trong chính phủ có thể đứng ra thuyết
phục được chuyện đó nếu căng thẳng tăng lên? Các nhóm lợi ích của Trung
Quốc hưởng lợi từ quan hệ kinh tế với Hoa Kỳ và từ công cuộc toàn cầu hóa
rộng mở hơn - các công ty tư nhân và các tỉnh ven biển - chưa có tiếng nói
trong quá trình hoạch định chính sách đối ngoại và cũng không vận động
cho chính sách đối ngoại cụ thể nào cả. Các quan chức địa phương, những
người muốn kích thích tăng trưởng và tạo việc làm bằng cách thu hút vốn
đầu tư nước ngoài và xuất khẩu hàng hóa địa phương, chiếm một tỉ lệ lớn
trong Ban Chấp hành Trung ương của Đảng Cộng sản và những lãnh đạo
cấp cao nhất cũng phải chịu trách nhiệm trước họ. Tuy nhiên khi khủng
hoảng xảy ra, chẳng hạn một cuộc khủng hoảng do Đài Loan hoặc Nhật Bản
gây ra, khuấy động lòng nhiệt huyết yêu nước, liệu chúng ta có thể dựa vào
những quan chức địa phương này để kiềm chế và làm đối trọng với các lãnh
đạo Đảng và quân đội hay không?
Trong hơn năm năm, giới báo chí chính thống của Trung Quốc đã đưa tin
với quan điểm dễ chịu, mềm mỏng hơn về Hoa Kỳ. Các cơ quan giáo dục đã
sửa đổi sách giáo khoa để đưa thông tin bớt chỉ trích về lịch sử nước Mỹ.
