điều tra do công ty Horizon tiến hành đã cho thấy 70,3% (năm 1999) và
74,4% (năm 2004) người dân cho rằng Hoa Kỳ là nước kém thân thiện nhất
đối với Trung Quốc.
Cuộc chiến tại Iraq đang làm xói mòn lòng tôn trọng của người dân Trung
Quốc, cũng như các nước khác, đối với Hoa Kỳ. Một thạc sĩ ngành kinh tế
học đã nói với tôi: “Hoa Kỳ dân chủ ở trong nước, nhưng lại bá quyền toàn
cầu. Trên thực tế có hai Saddam Hussein: một Saddam ở Iraq và hai là Bush
trên trường quốc tế. Iraq là một chủ đề nóng. Chúng tôi theo dõi chủ đề này
trên đài Phượng Hoàng.”
Giới quan chức Trung Quốc vẫn nghi ngờ rằng Hoa Kỳ có ý định kiềm
chế Trung Quốc mãi là nước yếu và phụ thuộc để Hoa Kỳ có thể duy trì vị
trí siêu cường duy nhất của thế giới. Trong một bài diễn văn nội bộ, chính trị
gia Tiền Kỳ Tham đã miêu tả cuộc chiến chống khủng bố của Hoa Kỳ là một
cái cớ để nước này sử dụng sức mạnh quân sự nhằm thống trị thế giới. Khi
cựu phó ngoại trưởng Hoa Kỳ Robert Zoellick phát biểu năm 2005 rằng ông
hy vọng Trung Quốc sẽ trở thành một nước có “lợi ích quốc tế”, và Tổng
thống Bush cũng sử dụng cụm từ này, chủ ý của họ là nhằm báo hiệu rằng
Hoa Kỳ đã sẵn sàng chia sẻ quyền lực với Trung Quốc nếu nước này hành
xử một cách có trách nhiệm. Tuy nhiên, một số chuyên gia Trung Quốc lại
hiểu khái niệm này là một chiến thuật của Hoa Kỳ nhằm làm chậm lại sự
trỗi dậy của Trung Quốc bằng cách chuyển bớt gánh nặng quản trị toàn cầu
sang phía Trung Quốc.
Bất chấp những nỗ lực điểm tô màu sắc cho mối quan hệ với Washington
của chính phủ Trung Quốc, mối nghi ngờ phổ biến về ý định của Hoa Kỳ
dường như đã bắt rễ rất sâu từ văn hóa chính trị của cường quốc đang trỗi
dậy này. Một cuộc khủng hoảng trong tương lai với Hoa Kỳ, nhất là liên
quan đến Đài Loan hoặc Nhật Bản, có thể khiến công chúng nổi giận đến
mức các nhà lãnh đạo Trung Quốc có thể nhìn thấy nguy cơ sụp đổ chế độ
trừ khi họ phản ứng bằng quân sự để bảo vệ danh dự dân tộc. Theo Vương
Tập Tư: “Mặc dù quan hệ song phương đã có nhiều cải thiện rõ rệt trong
vòng một, hai năm qua, chúng ta vẫn không thể phủ nhận rằng hình ảnh
