Mở đối thoại với chính phủ Đài Loan
Quá trình dân chủ hóa ở Đài Loan đang tăng cường nhận thức của cư dân
trên hòn đảo này về bản sắc quốc gia riêng biệt và hướng chính giới Đài
Loan ủng hộ nền độc lập chính thức, bất chấp quan hệ kinh tế ngày càng
phát triển với Đại lục. Tại nội địa Trung Quốc, nhiều người tin rằng Đảng
Cộng sản Trung Quốc sẽ bị lật đổ nếu Đài Loan tuyên bố độc lập mà Đại lục
không có hành động quân sự để ngăn chặn. Quan điểm này đặt lãnh đạo
Trung Quốc vào một tình thế rất khó khăn. Sinh mệnh chính trị của họ phụ
thuộc vào cách hành xử của tổng thống Đài Loan mà điều đó nằm ngoài tầm
kiểm soát của họ. Trung Quốc cũng không thể dựa hoàn toàn vào Hoa Kỳ
trong việc kiềm chế Đài Loan đòi độc lập do công chúng Hoa Kỳ ủng hộ
mạnh mẽ Đài Loan.
Lãnh đạo Trung Quốc phải làm thế nào để ngăn chặn một cuộc khủng
hoảng Đài Loan, một sự kiện có thể buộc họ phải lựa chọn giữa việc mất uy
tín chính trị hoặc tiến hành đối đầu quân sự với Đài Loan và Hoa Kỳ? Các
biện pháp hiện tại - dùng quan hệ kinh tế, thiết lập quan hệ với các đảng đối
lập, thông qua Luật chống ly khai và tuyên truyền mạnh mẽ - có thể có tác
dụng đối nội. Tuy nhiên các phương pháp này không tạo được áp lực buộc
tổng thống Đài Loan đảo ngược chủ trương khẳng định nền độc lập của Đài
Loan. Một cuộc phô trương sức mạnh quân sự như năm 1995-1996 có thể
được dư luận trong nước ủng hộ nhưng lãnh đạo Trung Quốc khó có thể
ngăn chặn nó bùng phát thành chiến tranh.
Xung đột giữa Đài Loan và Đại lục trở nên nguy hiểm hơn khi tương
quan sức mạnh quân sự Trung Quốc đã tăng lên so với Đài Loan và Hoa Kỳ,
thế nhưng Đảng Cộng sản Trung Quốc lại mất dần khả năng kiểm soát thông
tin tới công chúng và ngăn công chúng tác động lên việc hoạch định chính
sách. Hai yếu tố này làm tăng áp lực của quần chúng lên việc dùng vũ lực
với Đài Loan.
