trong việc đòi độc lập, có thể đe dọa đến những khoản đầu tư của họ ở Đại
lục. Và ở Nhật Bản, các lợi ích kinh tế đã vượt lên trên sự phản đối các
chuyến thăm của Thủ tướng Koizumi đến Đền Yasukuni, nơi tôn vinh những
binh sĩ Nhật Bản, bao gồm cả 14 tội phạm chiến tranh “hạng A” bị kết tội
sau Chiến tranh Thế giới II. Các chuyến thăm của ông Koizumi đến đền thờ
đã khiến nhiều người Trung Quốc và Hàn Quốc - nơi các lực lượng Nhật
Bản chiếm đóng phạm tội diệt chủng - phẫn nộ, gây ảnh hưởng không nhỏ
đến các khoản đầu tư và sản phẩm của Nhật Bản tại Trung Quốc.
Mặc dù vậy, tại một quốc gia phi dân chủ như Trung Quốc những lợi ích
kinh tế tác động ít hơn đến chính sách đối ngoại. Các doanh nghiệp tư nhân,
doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và các tỉnh duyên hải - những đối
tượng hưởng lợi nhiều nhất từ các mối quan hệ kinh tế với Đài Loan và Nhật
Bản - không có tiếng nói gì trong quá trình hoạch định chính sách.
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc nhận thức được giá trị của các mối quan hệ
kinh tế và muốn bảo vệ chúng, nhưng nếu cơn giận dữ của công chúng đối
với Nhật Bản và Đài Loan bùng nổ, chúng ta không tin những toan tính kinh
tế thực dụng lại được đặt lên trên bản năng bảo vệ quyền lực chính trị và
tình cảm dân tộc chủ nghĩa của họ.
