vàng thước ngọc... Đúng, đó là bộ mặt thật của nhà vua! Vua không những
là người mà còn là một người bình thường, tầm thường luôn luôn lạc hậu...
Chà, nói đến nước Đức, thì người ta lại thấy giống như một anh học sinh
tham gia một đoàn thể tiến bộ; trước kia, khi đấu tranh đòi tự do, anh ta cũng
hăng hái, say sưa, hiên ngang, nhưng nay thì lại trở thành một người tầm
thường, đáng thương hại!
— Đúng, đúng! - Tony nói - Anh nói rất đúng. Nhưng xin phép cho tôi
hỏi một điều... Cái đó có liên quan gì đến anh không? Bản thân anh cũng
không phải là người Phổ...
— Không có liên quan gì cả, cô Buddenbrook ạ. Đúng tôi không gọi tên
mà gọi họ cô, cũng có ý đấy... Đáng lý tôi phải dùng chữ “demoiselle”
trong tiếng Pháp để xưng hô với cô, như thế càng làm nổi bật địa vị cao quý
của cô! Chả nhẽ chúng ta ở đây lại được tự do, bình đẳng hơn ở nước Phổ
hay sao? Được nhiều quyền công dân hơn hay sao? Ở đây cũng như ở đó,
đều bị đẳng cấp và quý tộc gò bó... Cô đồng tình với quý tộc... Cô muốn tôi
nói rõ tại sao không? Vì chính cô cũng là quý tộc! Không sai tí nào. Chả nhẽ
cô chưa nhận ra điều đó hay sao? Ba cô là một tài chủ lớn, cô là một nàng
công chúa. Giữa cô và những người như chúng tôi, có một cái hố sâu.
Chúng tôi không ở trong phạm vi những người gia thế hiển hách như cô. Có
lẽ, một lúc nào đó, cô đi dạo trên bãi biển với một người trong bọn chúng tôi
để cho đỡ buồn, nhưng khi trở lại trong phạm vi những người được trời dành
riêng cho quyền bầu cử thì người kia đành phải ngồi lại một mình “trên tảng
đá”!...
Giọng anh vô cùng xúc động, nghe có vẻ hơi khang khác.
— Anh Morten! - Tony buồn rầu nói - Nói vậy thì lần nào ngồi một mình
trên tảng đá, anh cũng giận lắm hay sao? Chả phải bao nhiêu lần tôi muốn
giới thiệu anh với họ kia mà?
— Ấy chết! Như vậy là cô đứng ở góc độ cá nhân mà nhìn vấn đề, cô
Tony ạ! Tôi nói là nói về nguyên tắc... Tôi nói tinh thần nhân đạo bác ái của
chúng ta ở đây không nhiều hơn người Phổ mấy... Nếu nói đến cá nhân tôi -
anh trầm ngâm một lát rồi khẽ nói tiếp, sự xúc động khang khác kia vẫn còn
trong giọng nói của anh - thì điều tôi muốn nói không phải là chuyện bây
