thổi vi vu bên tai, bây giờ đến chỗ lặng gió, họ bỗng thấy tĩnh mịch hẳn và
lòng lắng xuống.
Tony hỏi:
— Con thuyền kia đến đây hay đi đâu nhỉ?
— Cái gì? - Morten chậm chạp hỏi, hình như anh đang nghĩ chuyện gì
đâu đâu, rồi vội giải thích - Đi đấy! Thuyền Thị trưởng Steenbock đi sang
Nga. Tôi không muốn đi theo chiếc thuyền đó - Một lát sau, anh lại nói thêm
- Tình hình ở đấy chắc nát hơn chỗ chúng ta!
— Khá lắm! - Tony nói - Anh Morten, bây giờ anh lại công kích bọn quý
tộc rồi, qua nét mặt anh, tôi có thể biết được điều đó. Như vậy là không tốt...
Anh có quen người quý tộc nào không đấy?
— Không quen! - Morten nói to như có vẻ giận ai - Cảm ơn Chúa!
— Hay lắm! Này! Tôi có quen một người, một cô gái tên là Armgard von
Schilling, hôm nọ tôi nói với anh rồi. Cô ta tốt hơn cả tôi và anh nữa, hình
như cô ta không chú ý gì đến mình là họ “von”. Cô ta ăn xúc xích, kể
chuyện bò ở nhà cô ta...
— Tất nhiên cũng có người ngoại lệ, cô Tony ạ! - Anh lo lắng nói - nhưng
cô nghe tôi nói... Cô là một cô gái cái gì cũng muốn chính mắt trông thấy.
Cô quen một người quý tộc rồi kết luận rằng người đó rất tốt. Đúng... nhưng
thực tế người ta không cần làm quen một người quý tộc nào cả mà vẫn có
thể phán đoán được tất cả bọn họ, điều đó liên quan đến nguyên tắc kết cấu
xã hội, cô hiểu chứ! Về điểm ấy, cô còn cãi gì được nữa... Thế nào? Một số
người nào đó lọt lòng ra là có thể trở thành người dân có quyền bầu cử, là
thành ông lớn... là có quyền khinh thường dân đen chúng tôi. Còn chúng tôi,
dù công lao như trời như biển, cũng không thể leo lên địa vị cao sang như
họ?... - Lúc nói chuyện, Morten tỏ vẻ oán giận một cách ngây thơ, hiền lành,
anh cũng thử khoát tay như người diễn thuyết, nhưng khi thấy cử chỉ đó
vụng về quá, bèn thôi không làm nữa. Nhưng anh vẫn tiếp tục biện luận thao
thao bất tuyệt, và cũng xúc động vô cùng. Anh vẫn ngồi, người cúi về phía
trước, ngón tay cái mân mê cúc áo, đôi mắt dịu dàng như muốn khiêu chiến
với ai... - Tầng lớp thị dân chúng ta, những người xưa nay được coi là giai
cấp thứ ba, chỉ để những người quý tộc có ít nhiều công lao tồn tại. Chúng ta
