tranh của triều đình Phổ, tăng cường bá quyền của bọn quý tộc Phổ trong
nước Đức thống nhất”.
Sự việc đã xảy ra theo khả năng thứ hai. Năm 1864, nước Phổ của vua
Wilhelm I và Bismarck là bang lớn nhất trong Hiệp bang, bắt đầu thực hiện
kế hoạch thống nhất nước Đức “bằng sắt và máu”, rồi thành lập được “Hiệp
bang miền Bắc nước Đức” nhưng các bang ở miền Nam vẫn đứng ngoài, vì
Napoleon III của Pháp kiên quyết chống lại sự gia nhập của họ. Phải đến
năm 1871, sau khi Pháp thất bại trong cuộc chiến tranh Đức mới được thành
lập.
Về kinh tế, chủ nghĩa tư bản ở Đức phát triển khá muộn so với một số
nước khác ở châu Âu. “Việc chia cắt chính trị và tình trạng lạc hậu của nước
Đức đã kìm hãm rất nhiều sự phát triển của chủ nghĩa tư bản trong nước
này”
.
Khả năng kinh tế của tầng lớp thị dân (tức giai cấp tư sản khi chủ nghĩa tư
bản mới ra đời) còn mỏng manh lạc hậu. Nhưng do chịu ảnh hưởng của cách
mạng tư sản Pháp (1789 - 1794) đặc biệt là Liên minh thuế quan
đường xe lửa được xây dựng, công thương nghiệp có những bước phát triển
mới, thì nền kinh tế Đức ngày càng phát đạt, từ đó giai cấp tư sản trưởng
thành nhanh chóng và đóng vai trò chủ chốt trong nước. Xã hội “thị dân” tả
trong cuốn Gia đình Buddenbrook là giai đoạn đầu của xã hội tư bản. Lúc
bấy giờ có thể chia “thị dân” làm hai loại: thị dân lớp trên gồm bọn tài phiệt,
thương gia, chủ nhà băng (gia đình Buddenbrook thuộc loại này) và thị dân
lớp dưới, gồm những viên chức như luật sư, bác sĩ, dược sĩ và thợ thủ công.
Ngay từ khi mới trưởng thành, giai cấp tư sản Đức đã có hoài bão nắm
quyền chính trị, nhưng vì không dám kêu gọi quần chúng đứng dậy đấu
tranh để đánh đổ phong kiến còn có thế lực như ở Pháp ở Anh, họ đành chọn
con đường thỏa hiệp, thương lượng chia quyền với bọn quý tộc để cải cách
chính trị. Chỉ có thanh niên trí thức cấp tiến và thị dân lớp dưới (như anh
Morten, con trai lão hoa tiêu Schwarzkopf trong truyện) là có tinh thần cách
mạng, hăng hái đấu tranh chống nền độc tài tàn bạo của vua chúa, quý tộc,
cảnh sát, đòi chính phủ ban bố hiến pháp, bãi bỏ chế độ kiểm duyệt báo chí
v.v... Họ có khuynh hướng dân tộc dân chủ rõ rệt và một lòng yêu nước khá
