Mùa thu năm Kỷ-mão (1699) tra bắt đạo [9b] Hòa-lang (tức đạo Thiên-
chúa ở Tây-dương) phàm những người thuộc về dân nước ta thì bắt bỏ đạo
trở lại như người thường, đốt những sách đạo và lấy những chỗ nhà tu đạo
làm nhà thường dân ở, còn người Tây-dương thì đuổi về nước của họ.
Tháng 8 mùa thu năm Giáp-ngọ
(1714) đời vua Hiển-tôn Hiếu-minh
hoàng-đế năm thứ 24, vua phong cho người ở Lôi-châu tỉnh Quảng-đông là
Mạc-Cửu làm Tổng-binh trấn Hà- ên.
Mùa xuân năm Nhâm-tý (1732) đời vua Túc-tôn Hiếu-minh hoàng-đế
năm thứ 8 sai Khổn-súy Gia-định chia đất ấy lập làm châu Định-viễn, dựng
dinh Long-hồ (lỵ sở ở địa phận thôn An-bình-đông, huyện Kiến-đẳng tục
gọi là đình Cái-bè).
[10a] Năm Bính-thìn (1736) vua phong cho Mạc-thiên-Tứ (tự Sĩ-Lân)
trấn Hà- ên làm Đô-đốc Tôn-đức-Hầu kế lập theo ông cha là Mạc-Cửu.
Tháng 6 mùa hạ năm Mậu-ngọ (1738) đời vua Thế-tôn Hiếu-võ hoàng-đế
năm đầu, định quan-chế, cải phục sắc, đổi phong tục trung dân-gian đều
theo lối mới, trừ tập tệ ở Bắc-hà từ xưa tới nay (thuở ấy lấy từ sông Linh-
châu Bố-chanh trở vào nam làm Nam-hà, trở ra bắc làm Bắc-hà). Từ đấy
miền nam tỏ rạng làm một lãnh thổ y quan văn vật vậy.
Mùa đông năm Quí-dậu (1753) đời vua Thế-tôn Hiếu-võ hoàng-đế, hạ
lệnh cho Cai-đội Thiện-chánh-hầu làm Thống-suất, Ký-lục Nghi-biểu-hầu
Nguyễn-cư-Trinh làm Tham-mưu, điều khiển tướng-sĩ 5 dinh: Bình-khương
(Năm Canh-ngọ thứ 4 cải phủ Bình-khương làm dinh Bình-khương) Bình-
thuận, Trấn-biên, Long-hồ [10b] đem đi kinh-lược Cao-miên, đồn trú ở xứ
Bến-nghé kết lập dinh trại gọi là Đồn-dinh (tức nay là chợ Điều-khiển) huấn
luyện quân ngũ, trù nh lương thực, lập kế khai thác đất đai.
Tháng 6 năm Giáp-tuất (1754) binh ở Gia-định chia làm 2 đạo, Nghi-
biểu-hầu đem cơ-binh do sông Bát-đông tấn đánh, quân đi đến đâu, địch
đều tan rã. Lần lần đến đất Tần-lê-Bắc rồi ra Đại-giang hiệp cùng chánh-
binh Tiền-giang của Thiện-chánh-hầu hội ở Lò-yêm rồi đồn trú tại 4 phủ
Xoi-rạp
, Tầm-đôn, Câu-nâm và Nam-vang, Cao-miên đều đầu hàng.
