Hai mươi năm mơ chuyện hóa rồng
V
ào những năm đầu của thập niên 1990, khi những nhà kinh tế của Đại
học Harvard Mỹ cùng nhau phác thảo một con đường phát triển cho nền
kinh tế Việt Nam mà họ đặt tên là “Theo hướng Rồng bay”, thế giới đã tin
tưởng rằng Giấc mơ hóa Rồng của Việt Nam sẽ sớm trở thành hiện thực.
Trong vòng hai thập niên, Việt Nam sẽ đứng vào hàng ngũ những nền kinh
tế mới công nghiệp hóa (newly industrialized countries-NICs), những con
hổ của Đông Á. Kỳ vọng đó không có gì quá xa vời, lúc đó Việt Nam vừa
ra khỏi chiến tranh, đang hừng hực khí thế Đổi Mới và Mở Cửa, có một lực
lượng lao động trẻ, giỏi và siêng năng, có nguồn tài nguyên dồi dào và các
nhà lãnh đạo đầy quyết tâm đưa đất nước vượt ngọn thác vũ môn để tiến
đến cường thịnh. 20 năm không phải là một thời gian dài, nhưng 20 năm là
một thời gian đủ để một nền kinh tế cất cánh. Nhật Bản trong thập niên
1960, 1970, Hàn Quốc, Đài Loan trong thập niên 1970, 1980, Singapore,
Hồng Kông trong thập niên 1980, 1990 và gần đây là Trung Quốc trong 20
năm kể từ thập niên 1990 là những ví dụ điển hình về khả năng tăng tốc
nhanh để cất cánh trong một thời gian ngắn của một nền kinh tế là hiện
thực.
Nhưng sau 20 năm, đối với người dân Việt, mơ ước hóa rồng vẫn chỉ là
mơ ước. Không thể không thừa nhận rằng Đổi Mới và Mở Cửa đã mang
đến cho đất nước những bước tiến dài, những thành tựu kinh tế xã hội đáng
kinh ngạc so với thời kỳ bao cấp trước đó. Mở Cửa đã đưa nền kinh tế Việt
Nam hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới, ngày nay tổng kim ngạch xuất
nhập khẩu nước ta đã vượt xa tổng giá trị sản lượng nội địa (GDP), trong
đó riêng xuất khẩu năm 2010 đạt mức kỷ lục 70 tỷ đô la, bằng 60% GDP,
đầu tư nước ngoài mỗi năm lên đến hàng chục tỷ đô la, và kết quả là thu
nhập bình quân đầu người tăng gấp 5 lần trong 20 năm, từ 250 đô la (1990)
lên đến 1.200 đô la (2010). Việt Nam được quốc tế đánh giá là một trong
những quốc gia thành công nhất trong việc thực hiện các chương trình xóa
