đói giảm nghèo. Chúng ta đã có được những thành tích ngoạn mục về kinh
tế, nhưng điều kỳ diệu kinh tế chưa xảy ra. Tốc độ tăng trưởng GDP hàng
năm bình quân 6-7% vẫn chưa đủ nhanh để vượt dòng thác đầy thách thức
của vũ môn. Sau 20 năm, con cá chép dù đã lớn lên nhiều với những chiếc
vảy vàng óng ánh, nó vẫn chỉ là một con cá đang còn bơi qua lại dưới dòng
thác vũ môn và có dấu hiệu thấm mệt. Nhưng đáng lo hơn là dường như mơ
ước thành rồng đã không còn cuồng nhiệt nữa. Tăng tốc kinh tế để bắt kịp
không còn là ưu tiên số một. Con cá chép đã mất đi ý chí bơi nhanh hơn,
mạnh hơn để hóa rồng, nền kinh tế dường như không còn quyết tâm và
động lực tăng tốc để cất cánh. Nhiều nhà phân tích kinh tế còn e ngại rằng
nền kinh tế của chúng ta có nguy cơ vướng vào bẫy thu nhập trung bình,
khi năng suất lao động, hiệu quả đầu tư và năng lực cạnh tranh đều sụt
giảm. Vướng vào bẫy thu nhập trung bình có nghĩa là cơ hội hóa rồng đang
trở thành xa vời.
Nhưng xa vời không hẳn là tuyệt vọng. Mọi thứ đều có thể bắt đầu lại từ
đầu. Và sự khởi đầu quan trọng nhất chính là sự khởi động ý chí thành
rồng. Con cá chép không bao giờ trở thành rồng nếu nó không muốn hóa
rồng, nếu nó thích nhởn nhơ trong dòng suối êm ả hơn là gồng mình gian
khổ trong một cuộc chạy đua khắc nghiệt đầy thách thức để vượt dòng thác
cuồn cuộn sóng của vũ môn. Con cá chép vượt vũ môn để hóa rồng, giống
như nền kinh tế vượt qua bẫy thu nhập trung bình để tiến đến giàu có cường
thịnh, không phải bằng cách rong chơi và mong chờ phép lạ xảy ra. Phép lạ
không hề từ trên trời rơi xuống, nó chỉ có được từ những nỗ lực bền bỉ phi
thường của một đất nước, một cộng đồng dân tộc nhằm thực hiện mong
ước tột bậc của mình.
Khi ý chí hóa rồng được khởi động, con cá chép sẽ tập trung được sức
mạnh và nghị lực để vượt thác, giống như nền kinh tế có được sự đồng
thuận của toàn xã hội để cùng tiến nhanh hơn. Nhưng làm sao để nền kinh
tế tăng trưởng nhanh hơn? Kinh nghiệm thực tế cho thấy không phải chúng
ta cứ bỏ tiền ra đầu tư nhiều hơn là sẽ tăng trưởng nhanh hơn. Khi bắt đầu
thời kỳ Đổi Mới Mở Cửa, cứ 2 đồng rưỡi tiền đầu tư bỏ ra, chúng ta tăng
