vào Việt Nam năm 2006 không phải là quá lớn so với con số 10 tỷ đô la của
đầu tư trực tiếp, cơn sốt được gây ra không phải - như lập luận của nhiều
người - do thị trường chứng khoán tăng trưởng quá mức, mà chính vì thị
trường đã tăng trưởng không đủ, không kịp với nhu cầu mua cổ phiếu của
những người tham gia thị trường. Một cái chợ có nhiều người mua nhưng
không có đủ hàng hóa để bán dĩ nhiên giá cả sẽ phải tăng vọt. Vấn đề hiện
nay không phải là tìm cách đóng cửa chợ để giảm số lượng người mua, mà
là tìm cách làm cho chợ có nhiều hàng hóa để bán hơn. Điều cần nói thêm
là nếu muốn kiểm soát dòng vốn FII, chúng ta chỉ có thể ngăn chặn những
dòng vốn chính thức từ các quỹ đầu tư hoạt động hợp lệ, mà không thể
ngăn chặn những dòng vốn đầu tư cá nhân, được chuyển về dưới hình thức
kiều hối. Sự tham gia thị trường, nhìn từ góc độ của nhà đầu tư nước ngoài,
sẽ trở nên không bình đẳng khi cánh cửa trước được ngăn chặn nhưng cánh
cửa sau vẫn bị bỏ ngỏ. Tất nhiên không phải vì chúng ta không muốn ngăn
chặn, nhưng vì không có cách nào ngăn chặn.
Nhưng ngăn chặn phải chăng là thái độ thích hợp khi chúng ta đã trở
thành thành viên của WTO và có những cam kết về mở cửa thị trường cần
thực thi? Cho đến nay, mặc dù Nhà nước chưa thực hiện bất cứ một biện
pháp kiểm soát nào, ngoài việc chậm nới lỏng mức trần 49% sở hữu cổ
phiếu nước ngoài, báo chí nước ngoài đã đồn thổi râm ran về điều mà họ
gọi là những “suy nghĩ lại về những cam kết toàn cầu mới” của Việt Nam.
Thật ra, dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài FII chảy vào Việt Nam
nên được nhìn dưới cặp mắt thiện cảm và tích cực. Dòng vốn này minh
chứng hùng hồn hơn hết rằng Việt Nam thật sự đang là một điểm đến an
toàn và có hiệu quả của nhà đầu tư nước ngoài và nhờ đó các cam kết của
họ đối với Việt Nam đang trở thành những cam kết dài hạn. Đầu tư cổ
phiếu về bản chất không phải là đầu tư ngắn hạn. Dòng vốn FII cũng đáng
được hoan nghênh không kém dòng vốn FDI.
Nhưng chúng ta cũng biết rằng cơ sở hạ tầng tài chính của nước ta còn
non trẻ và còn nhiều điểm yếu nên mức độ tự do hóa thị trường tài chính, tự
do hóa chu chuyển dòng vốn và tự do chuyển đổi đồng nội tệ phải được
