Ăn trứng hay phát triển đàn gà?
K
hi đồng vốn của doanh nghiệp ngày càng được xã hội hóa, áp lực của
công chúng cổ đông đối với thành tích của doanh nghiệp ngày càng tăng.
Và đối với phần lớn cổ đông đại chúng, thành tích cuối cùng của doanh
nghiệp được đo lường bằng mức cổ tức chia cho mỗi cổ phần (EPS -
Earnings per share) và/ hoặc là sự tăng giá của cổ phiếu trên thị trường
chứng khoán. Nhưng vì sự tăng giá của cổ phiếu cũng phần lớn dựa trên
EPS nên suy cho cùng, điều mà cổ đông đại chúng mong muốn đối với kết
quả hoạt động hàng năm của doanh nghiệp là tỷ lệ chia cổ tức cao. Xu
hướng chia cổ tức cao của nhiều doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian
gần đây cho thấy họ đã bị cuốn theo chiều ngọn gió đòi hỏi của cổ đông với
một mục tiêu kép, vừa quảng cáo hiệu quả của doanh nghiệp, vừa nâng giá
cổ phiếu.
Chia cổ tức cao là một điều tốt, nó chứng tỏ doanh nghiệp đang làm ra
tiền, nhưng không phải là điều tốt nhất. Doanh nghiệp Việt Nam, trước làn
sóng cạnh tranh của hội nhập, cần có một tầm nhìn và chiến lược dài hạn
hơn. Từ một xuất phát điểm thấp, họ có thuận lợi là có thể phát triển nhanh
hơn trong giai đoạn đầu. Sự tăng trưởng nhanh chóng của nhiều doanh
nghiệp Việt Nam trong các lĩnh vực sản xuất kinh doanh như ngân hàng,
công nghiệp thông tin, công nghiệp nặng (xi măng, sắt thép), phân phối,
dịch vụ... với tốc độ phát triển hai con số mỗi năm minh chứng điều này.
Tuy nhiên, xét về đồng vốn, quy mô hoạt động, thị phần của sản phẩm,
danh tiếng thương hiệu, họ vẫn còn quá bé nhỏ so với những chàng Goliath
trong khu vực Đông Á và Đông Nam Á (Trung Quốc, ASEAN), và càng
không thể so sánh với những con khủng long đa quốc gia ở những nước
công nghiệp phát triển. Như vậy, những chàng David của Việt Nam cần
phải mạnh mẽ hơn, được trang bị tốt hơn về các mặt khi ra đấu trường quốc
tế. Để làm được điều này, chính sách phân chia lợi nhuận của doanh nghiệp
cần thay đổi. Tích lũy để tái đầu tư mở rộng sản xuất và thị trường cho sản
