Công nghiệp nội địa:
Cần phải hành động nhanh
C
ách đây nhiều thập niên, các nhà chiến lược kinh tế cho rằng có hai
con đường phát triển kinh tế cho các nước nghèo. Con đường thứ nhất là
dựng lên các bức tường bảo vệ để tồn tại và phát triển phía sau bức tường
đó. Con đường đó có tên là công nghiệp hóa thay thế nhập khẩu. Các nhà
kinh tế lý luận rằng nếu nền công nghiệp trong nước tận dụng được lợi thế
công nghiệp hóa sau (late industralization) để có những máy móc thiết bị
mới hơn, được bảo vệ bởi một hàng rào thuế quan cao ngất ngưởng cùng
những biện pháp hạn chế phi thuế quan khác đủ làm nản lòng những kẻ lăm
le bán những mặt hàng tốt hơn và rẻ hơn được sản xuất từ những nước
khác, đồng thời được bao dung bởi đông đảo người tiêu dùng yêu nước kết
hợp nên một thị trường nội địa với quy mô đủ lớn, nền công nghiệp đó sẽ
có thể lớn mạnh, trở thành trụ cột của nền kinh tế và là động lực mạnh mẽ
giúp nền kinh tế tiến những bước tiến vũ bão.
Con đường thứ hai là mở cửa bước ra ngoài, cạnh tranh với phần còn lại
của thế giới để bán được hàng ngay trên sân nhà của họ, dùng chính thị
trường của họ để lôi kéo sự phát triển nền kinh tế của mình. Con đường thứ
hai mang tên phát triển kinh tế nhờ xuất khẩu (export-oriented growth). Sau
gần nửa thế kỷ, với nhiều kinh nghiệm nếm trải, nhiều bài học thành công
và thất bại, cuối cùng con đường thứ hai được xem là thích hợp hơn. Không
những nó thực sự mang lại những thành tích phát triển kinh tế đáng kinh
ngạc cho các quốc gia, mà còn giúp cho việc sử dụng tài nguyên hiệu quả
hơn, phân công lao động hợp lý hơn và do đó khi xu thế toàn cầu hóa xuất
hiện, những quốc gia này dễ dàng hội nhập và thành công nhanh chóng
hơn.
Tuy nhiên, rất nhiều quốc gia đang phát triển khác đã trải qua kinh
nghiệm của con đường thứ nhất và phải hứng chịu những hệ quả để lại cho
