Các định chế tài chính quốc tế như Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB)
và Ngân hàng Thế giới (World Bank) có vị trí quan trọng ngang nhau trong
việc tài trợ vốn đầu tư dài hạn cho các nước châu Á. Tuy nhiên, chỉ vài năm
trở lại đây, các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng ở Việt Nam mới được
đặt trở lại trên bàn các quan chức của những định chế tài chính quốc tế này
để được phê chuẩn và chuẩn bị thực hiện. Những khoản tài trợ nhận được
thật không tương xứng với nhu cầu cải tạo cơ sở hạ tầng rất bức xúc hiện
nay của đất nước.
Cơn khát vốn cho công nghiệp hóa đã đặt các tỉnh duyên hải Trung Quốc
cùng các nước đang phát triển ở Nam và Đông Nam châu Á trong đó có
Việt Nam, vào cuộc cạnh tranh quyết liệt nhằm thu hút đồng vốn nước
ngoài. Các nước buộc phải tăng cường biện pháp hấp dẫn đầu tư đồng thời
cải tổ cơ cấu, định chế tài chính quốc gia cho phù hợp với những chuyển
biến gần đây trên thị trường vốn châu Á. Tạp chí The Economist tháng
11/1994 đã nhận định: “Trong thập niên tới, nhu cầu vốn khổng lồ cho công
nghiệp hóa của các nước châu Á sẽ thúc đẩy những thay đổi cơ bản trong
phương cách mà các công ty và chính phủ của họ huy động nguồn vốn”.
Biến chuyển đáng chú ý nhất trên thị trường vốn châu Á là những nguồn
vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI: Foreign Direct Investment) quan
trọng hơn hết lại xuất phát từ chính các nước châu Á. Có hai dòng vốn nổi
bật: nguồn vốn lớn nhất đổ vào Trung Hoa từ Hồng Kông, Đài Loan, Hàn
Quốc và cộng đồng người Hoa ở Singapore và Indonesia, nguồn thứ hai từ
các nước mới công nghiệp hóa (NICs) đổ vào các nước thuộc khối ASEAN
cũng như vào Việt Nam và Ấn Độ. Con số ước lượng gần đây cho thấy hơn
phân nửa nguồn vốn FDI (chiếm 20 - 30% tổng nhập lượng vốn đầu tư vào
các nước châu Á) xuất phát từ các nước châu Á khác. Một số nhà quan sát
đã nhận định, các nước châu Á đang dần tập trung thu hút các nguồn vốn
lớn và mềm dẻo từ các nhà đầu tư tư nhân thay vì trông cậy vào các khoản
vay chính phủ (ODA).
Mặt khác, các nhà đầu tư nước ngoài, nhất là các công ty tài chính Mỹ,
ngày càng hướng các khoản vốn đầu tư của họ vào các thị trường chứng
