Kinh tế Việt Nam và chữ “mở” kỳ diệu
C
ó những điều có thể gọi là kỳ diệu mà chúng ta được chứng kiến trong
cuộc đời. Một trong những điều kỳ diệu đó là sự thay da đổi thịt của nền
kinh tế Việt Nam trong 25 năm qua. Thật ra, những thành tích mà nền kinh
tế Việt Nam đã đạt được trên tiến trình tăng trưởng gần ba thập niên (1986-
2010) còn khá khiêm tốn, và ở một góc nhìn nào đó, không thể so sánh
được với sự thần kỳ của kinh tế Nhật Bản trong những năm 1960, sự trỗi
dậy kinh tế đầy ngoạn mục của Hàn Quốc trong những năm 1970-1980 và
sự tăng trưởng kinh tế vũ bão của Trung Quốc vào những thập niên cuối thế
kỷ XX. Nhưng đối với những người sống ở Việt Nam trong những năm đầy
khó khăn của thời kỳ bao cấp vào đầu thập niên 80 của thế kỷ trước, và
được chứng kiến những thay đổi đến ngày hôm nay, điều kỳ diệu là có thật.
30 năm trước đây là thời kỳ ai ai cũng phải xếp hàng mua nhu yếu phẩm
theo hạn mức phân phối, nông dân phải mang lúa đổi vải, còn người công
nhân thành thị phải ăn gạo độn mì; thời kỳ mà một xứ nông nghiệp từng nổi
danh trù phú như Việt Nam phải nhập khẩu hàng triệu tấn gạo trong gần 10
năm, còn các thành phố phải kiệt lực phát triển công nghiệp nặng trong
điều kiện liên tục thiếu điện, thiếu xăng dầu, thiếu vốn đầu tư, thiếu nguồn
nhân lực; thời kỳ mà cả nền kinh tế chia cắt nghiêm trọng, bị ngăn sông
cấm chợ từ bên trong và cách biệt với bên ngoài, thời kỳ mà mặt trời hòa
bình vừa mới ló dạng đã bị che phủ và các chiến binh của chúng ta còn phải
chiến đấu gian lao vất vả ở Campuchia… Có ai vào lúc đó có thể tưởng
tượng rằng giờ đây Việt Nam trở thành nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế
giới, mỗi năm xuất khẩu vài triệu tấn gạo, thị trường nội địa hàng hóa ê hề
và người tiêu dùng lên ngôi vua, đường sá mở rộng và các loại ôtô đời mới
sang trọng đắt tiền nối đuôi nhau trên đường, nước sông Đà miền Bắc đã có
thể thắp sáng ánh đèn để cho các trẻ em nghèo của nông thôn miền Nam
được học bài vào ban đêm, hai bên bờ sông Tiền sông Hậu được nối với
nhau bằng những cây cầu treo hiện đại, dự trữ quốc gia có vài chục tỷ Đô
