không hao tốn nhiều sức lực và thời gian. Công đầu mở cánh cửa vào
WTO, trên thực tế, phải trao cho nông dân Việt Nam.
Tất cả những điều đó cho thấy nông nghiệp và nông dân Việt Nam có
một sức mạnh tiềm tàng to lớn. Nhưng chúng cũng cho thấy chúng ta đã
đối xử với họ một cách bạc bẽo như thế nào. Hội nghị bàn tròn “Để nông
dân Đồng bằng Sông Cửu Long giàu lên” đã phát hiện thu nhập nông dân
bình quân ở khu vực này chỉ được 175.000 đồng/tháng, thấp hơn nhiều so
với chuẩn nghèo hiện nay. Hơn nữa, không những nghèo vật chất, họ lại
còn nghèo về học vấn. Giáo sư Đào Công Tiến xác nhận “Còn 10% dân số
trên mười tuổi mù chữ và có nguy cơ tái mù chữ. Hơn 80% người lao động
chưa qua đào tạo nghề.” Đầu tư vào nông nghiệp từ ngân sách trung ương
và địa phương rất thấp, ông Bùi Chí Bửu, viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL
cho biết: “Ngành nông nghiệp đóng góp rất lớn nhưng trước đây chỉ được
đầu tư từ 4-6% ngân sách tỉnh, và nay chỉ còn 2%” Không những mức đầu
tư thấp, việc đầu tư nhiều trường hợp còn sai mục đích và không có hiệu
quả.
Trong hoàn cảnh đó, nông dân Việt Nam giống như đang chèo một chiếc
thuyền nan vượt trên ngọn sóng dữ WTO. Không thể phó thác vận mệnh
của chiếc thuyền đó cho may rủi. Vận mệnh của nông nghiệp chính là vận
mệnh của hàng chục triệu nông dân. Và vận mệnh của hàng chục triệu nông
dân Việt Nam cũng chính là tương lai phát triển của nền công nghiệp Việt
Nam. Trên con thuyền nan nông nghiệp mỏng manh đó chứa đựng số phận
của toàn nền kinh tế đất nước.
Việc trợ giá đã kết thúc như nó chưa từng bắt đầu, nhưng cộng đồng dân
tộc có thể có những sự giúp đỡ chính đáng khác cho nông dân và khu vực
nông thôn một cách hoàn toàn hợp lệ theo luật chơi của WTO. Một hệ
thống y tế, giáo dục, đào tạo tay nghề miễn phí hoàn toàn, với chất lượng
tốt phải được thiết lập rộng rãi ở khắp các vùng nông thôn, phục vụ tận tình
và xứng đáng cho từng gia đình nông dân và thành viên của họ. Cái khó
của việc thiết lập một hệ thống như thế không phải ở chỗ xây dựng cơ sở
vật chất. Hiện nay chúng ta đang nỗ lực xây dựng một cơ sở vật chất như
